Locations
3577 to 3600 of 5274 results
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
from your location
-
-
Sail-a-Way Sneek
Sail-a-Way Sneek
from your location
-
B&B ByBoukje
B&B ByBoukje
from your location
-
Uilke Boonstralaan
Uilke Boonstralaan
from your location
-
Kaatsmuur Kimswerd
Kaatsmuur Kimswerd
from your location
-
FrieslandZeilen
FrieslandZeilen
from your location
-
Nieuw Allardsoog Conference Centre
Nieuw Allardsoog Conference Centre
from your location
-
The transient harbor Heegerwâl
The transient harbor Heegerwâl
from your location
-
Boutique Hotel Joure - Jouster Suite
Boutique Hotel Joure - Jouster Suite
Direct boekbaar
from your location
-
Koopmans Welvaren
Koopmans Welvaren
from your location
-
Recreatiebedrijf de Koevoet
Recreatiebedrijf de Koevoet
Direct boekbaar
from your location
-
Strandhotel Vigilante - Superior Kamer
Strandhotel Vigilante - Superior Kamer
Direct boekbaar
from your location
-
De Bouckhorst
De Bouckhorst
from your location
-
Bed & Brochje Burgum
Bed & Brochje Burgum
from your location
-
De Thuiskamer
De Thuiskamer
from your location
-
Natuurlijk Kollumeroord Groepsaccommodatie 't Rif
Natuurlijk Kollumeroord Groepsaccommodatie 't Rif
from your location
-
Bij de Genieterij
Bij de Genieterij
Direct boekbaar
from your location
-
Passiflora
Passiflora
from your location
-
-
Explosion of an ammunition train
Explosion of an ammunition train
from your location
-
Noordwolde the first village to be liberated by land
Noordwolde the first village to be liberated by land
In the evening of 11 April 1945, units of the Canadian Reconnaissance Regiment Royal Canadian Dragoons arrived at Dwingeloo, just before the so-called Frieslandriegel. This line of defence had been constructed shortly before by the work of many Dutch forced labourers. However, the line was hardly occupied and eventually turned out to be incorrectly constructed.
The Dragoons' task was to scout the road well ahead of the rest of the Canadian units. And they noted that the Germans in this area were barely able to defend themselves effectively. Partly for this reason, it was decided on 11 April that units of the 3rd Canadian Infantry Division and supporting units would make a jump to Leeuwarden in the following days. If the Frisian capital and possibly the rest of Friesland could be taken, the Germans would be trapped in the western part of the Netherlands. After all, large parts of Overijssel and Gelderland had also been liberated at this point.
The infantry had to advance through Zwolle, Meppel, Steenwijk, Heerenveen to Leeuwarden. To get them to Leeuwarden as soon as possible, all kinds of extra vehicles had been arranged. Meanwhile, the Royal Canadian Dragoons, and not much later another reconnaissance regiment, the Duke of York´s Royal Canadian Hussars, would enter Friesland to scout the planned main route there. And to create as much chaos as possible among the German defenders.Thanks to the citizens of Dieverbrug in Drenthe, an emergency bridge was built over the Drentse Hoofdvaart canal so that the Canadian vehicles could advance to Friesland. Then, on the morning of 12 April, the Dragoons were the first Canadian land unit to enter the province of Friesland. The village of Noordwolde was the first to be liberated.
Although this first Frisian village could be taken without a fight, there was brief fighting immediately north of Noordwolde. About twenty Germans and Dutch accomplices tried to delay the Canadians. After a short fight, the Germans fled the scene, leaving all their equipment behind. Others, including ten Dutch accomplices of the Landwacht and Ordnungspolizei, were captured.But the very first liberators to set foot on Frisian soil were French SAS paratroopers from the 3e Régiment de Chasseurs Parachutistes. Just over 700 of them were dropped over Drenthe and south-east Friesland on the night of 7 to 8 April. Their mission was to support the Allied ground operation. They did so by creating chaos behind German lines, capturing bridges, and carrying out all kinds of operations together with the resistance. They had to keep this up until the Canadian ground units reached them. A small proportion ended up at Appelscha and Haulerwijk and carried out their assignments there. In the performance of these assignments, 21-year-old Chasseur de 2e Classe (Private 2nd Class) Henri Pintaud was killed on 8 April.
from your location
-
-
Workum (Warkum)
Workum (Warkum)
from your location
-
Burgemeester de Hooppark
Burgemeester de Hooppark
from your location
-
Anne-Famkes Pleats
Anne-Famkes Pleats
from your location
-
Wellekom Watersport - Platbodem lemsteraak WB22 – Wellekom
Wellekom Watersport - Platbodem lemsteraak WB22 – Wellekom
Direct boekbaar
from your location
