Het Tripgemaal
Gersloot
Het Tripgemaal is ingericht door Thom Mercuur (1940-2016) stichter van Museum Belvedère. Het gemaal is opgedragen aan kunst, veenarbeiders en Domela.
Het Tripgemaal is ingericht door Thom Mercuur (1940-2016) stichter van Museum Belvedère. Het gemaal is opgedragen aan kunst, veenarbeiders en Domela.
Het Trip-GEMAAL uit 1876 vormt samen met de bijbehorende machinistenwoning een complex. In 1875 werden plannen en voorbereidingen gemaakt voor de inpoldering van de polders van het Zesde en Zevende Veendistrict, thans onderdeel van het waterschap Boarnferd, met een totale oppervlakte van 3828 ha. Het stroomkanaal werd gegraven door bestaande wijken te verbreden en op het talud van de polderdijk werd een stoomvijzelgemaal gebouwd naar ontwerp van de architecten W.C. en K. de Wit uit Amsterdam en in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant uitgevoerd door Berend Jelles Overwijk uit De Knipe. Het gemaal verving drie van de negen poldermolens. De bemalingscapaciteit en de krachtbron werden diverse malen gewijzigd: in 1905, in 1906, in 1926 en het laatst in 1932. Toen is ook de werkplaats geheel gewijzigd door de inpandige installatie van een transformator. De zuiggasmotor werd vervangen door een elektrische installatie: daaraan herinnert een gedenksteen in de pomphal. Het gemaal bestaat uit twee geschakelde maar ten opzichte van elkaar verspringende bouwvolumes die voorheen verschillende functies bevatten: de bemalingsinrichting en de werkplaats. De bemalingsinrichting is het grote hoofdvolume, de werkplaats had een ondergeschikte functie: deze lijkt aangebouwd en is kleiner van proporties. Het gemaal is vernoemd naar de familie Trip die drie generaties lang de machinisten van het gemaal waren. Het gemaal is in 1996 uitgebreid aan de zuidoostzijde met een haaks op het gemaal geprojecteerd bouwvolume. Bij deze gelegenheid zijn in het achterste dakschild twee dakkapellen aangebracht. De nieuwbouw, de buiten de bescherming van rijkswege valt, is met het gemaal verbonden middels een doorbraak ter plaatse van een raam. Voor de realisering van de uitbreiding is de kolk marginaal versmald. Het gemaal is buiten werking en is in de jaren 1989-1990 gerestaureerd.
- Elke maandag gesloten
- Elke dinsdag gesloten
- Elke woensdag gesloten
- Elke donderdag gesloten
- Elke vrijdag gesloten
- Elke zaterdag gesloten
- Elke zondag 13.00 - 18.00 uur
- Iedere zondag geopend van 13.00-18.00 en op afspraak
- Afstand tot jouw locatie:
Routes in de buurt
Bekijk alles-
Het Andere Friesland: Heerenveen- De Deelen - Oranjewoud
Het Andere Friesland: Heerenveen- De Deelen - Oranjewoud(50.5 km)Heerenveen -
Fietsroute midden Friesland: Akkrum, Heerenveen, De Deelen
Fietsroute midden Friesland: Akkrum, Heerenveen, De Deelen(40.0 km)Akkrum -
Haskerdijken - Aldeboarn | SUP- en kanoroute
Haskerdijken - Aldeboarn | SUP- en kanoroute(12.5 km)Haskerdijken -
Fietsrondje De Veenhoop - Beetsterzwaag - Drachten
Fietsrondje De Veenhoop - Beetsterzwaag - Drachten(74.4 km)De Veenhoop
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Jopie Huisman Museum
Jopie Huisman MuseumHet Jopie Huisman Museum is gewijd aan het werk en het leven van de Friese autodidacte meesterschilder Jopie Huisman. De Stichting Jopie Huisman Museum werd in 1986 opgericht, met als doel het exposeren van het werk en het uitdragen van de filosofie ..
Workum -
Het Leeuwarder Manhattan
Het Leeuwarder ManhattanKlein 'Manhattan'; zo wordt het zakelijk centrum van Leeuwarden ook wel genoemd. De skyline van dit stukje stad hebben we voor een groot dee...
Leeuwarden -
Dijktempel
DijktempelEen heerlijke plek om te landen; dit mooie kunstwerk van Ids Willemsma. Het wordt de Dijktempel genoemd, maar klopt dat wel?
Marrum -
Museum Heerenveen
Museum HeerenveenMuseum Heerenveen is een uniek dubbelmuseum over het ontstaan van Heerenveen in de volle breedte. Denk aan archeologische vondsten en de schilderkunst uit de 19e eeuw. Maak kennis met de grietmannen (Friese burgemeesters) en Ferdinand Domela Nieuwenhuis.
Heerenveen -
It Lytse Slot
It Lytse SlotBaron Hector Livius van Heemstra liet voor zijn moeder een klein slot bouwen, naast zijn eigen landgoed Fogelsanghstate.
Veenklooster -
De Vlielander Kaasbunker
De Vlielander KaasbunkerOp het hoogste punt van Vlieland, vlakbij de vuurtoren, ligt diep onder de grond een oude bunker. De Vlielander kaasmaker Nils Koster kwam er achter dat de omstandigheden in de bunker perfect zijn voor het rijpen van kaas.
Oost-Vlieland -
Sint Vituskerk Feinsum
Sint Vituskerk FeinsumWaarschijnlijk is Feinsum ontstaan rond een buitenverblijf van klooster Mariëngaarde in het nabijgelegen Hallum. Al in de dertiende eeuw werd de huidige Sint Vituskerk op de terp van Feinsum als romaans kerkje gebouwd.
Feinsum -
It Breahûs Balk
It Breahûs BalkIt Breahûs is een zaalkerk uit 1728 met een geveltoren met ingesnoerde spits. Door de fantastische akoestiek leent de kerk zicht heel goed voor kleinschalige concerten.
Balk -
Westhoek: verzilting
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen
Westhoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
Familie Jensma-De Vries
Familie Jensma-De VriesHalf tien. Tineke de Vries klapt de laptop dicht. De administratie en het bestuurswerk voor de LTO zit er weer op. Ze moet opschieten, want de rest zal zo wel komen. Ze zet het koffieapparaat aan.
Hallum