Orte
3697 bis 3720 von 5548 Ergebnisse
-
Hitzum (Hitsum)
Hitzum (Hitsum)
vanaf jouw locatie
-
Veldman Yacht Charters
Veldman Yacht Charters
vanaf jouw locatie
-
Designed For Maria
Designed For Maria
vanaf jouw locatie
-
Badeteich De Vlinderplas Wolvega
Badeteich De Vlinderplas Wolvega
vanaf jouw locatie
-
Vuurtoren Brandaris
Vuurtoren Brandaris
vanaf jouw locatie
-
Historische akkers Achterwei
Historische akkers Achterwei
vanaf jouw locatie
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
vanaf jouw locatie
-
-
Restaurant Sin Jah
Restaurant Sin Jah
vanaf jouw locatie
-
Cabiner - Lauwersmeer
Cabiner - Lauwersmeer
vanaf jouw locatie
-
Atelier Staal en Steen
Atelier Staal en Steen
vanaf jouw locatie
-
Zeilcharter Stavoren
Zeilcharter Stavoren
vanaf jouw locatie
-
Gestrand
Gestrand
vanaf jouw locatie
-
Jacobahoeve
Jacobahoeve
vanaf jouw locatie
-
Ons Huis (armenhuis)
Ons Huis (armenhuis)
vanaf jouw locatie
-
Surf N Sail Makkum
Surf N Sail Makkum
vanaf jouw locatie
-
Vlieland - Bomenland - Uitzichtplateau
Vlieland - Bomenland - Uitzichtplateau
vanaf jouw locatie
-
it Houtstek
it Houtstek
vanaf jouw locatie
-
Zijda Yachting - Mariska Elite
Zijda Yachting - Mariska Elite
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Ternaard (Ternaard)
Ternaard (Ternaard)
vanaf jouw locatie
-
Piaam - De Ral - Vogelkijkhut
Piaam - De Ral - Vogelkijkhut
vanaf jouw locatie
-
Linde
Linde
vanaf jouw locatie
-
Recreatiepark de Jerden - Pipowagen
Recreatiepark de Jerden - Pipowagen
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Strandje aan het Tjeukemeer (Oosterzee)
Strandje aan het Tjeukemeer (Oosterzee)
vanaf jouw locatie
-
Damstra
Damstra
vanaf jouw locatie
