Orte
2137 bis 2160 von 5491 Ergebnisse
-
't Laaisterplakky B&B en appartementen
't Laaisterplakky B&B en appartementen
vanaf jouw locatie
-
Bootverhuur Hospes - Motorjacht Victoria
Bootverhuur Hospes - Motorjacht Victoria
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
vanaf jouw locatie
-
-
The Bakery Leeuwarden
The Bakery Leeuwarden
vanaf jouw locatie
-
Krist Vis & Dis
Krist Vis & Dis
vanaf jouw locatie
-
Iselmar Sporthotel - Hotelkamer met havenzicht
Iselmar Sporthotel - Hotelkamer met havenzicht
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Speelman Bloemen
Speelman Bloemen
vanaf jouw locatie
-
Wellness Lauswolt
Wellness Lauswolt
vanaf jouw locatie
-
Hofladen Uitland
Hofladen Uitland
vanaf jouw locatie
-
A roundabout us
A roundabout us
vanaf jouw locatie
-
Tjasker-Mühle Bolsward
Tjasker-Mühle Bolsward
vanaf jouw locatie
-
(GESTREMD) Veerpont Koekoekspaad, Ryptsjerk
(GESTREMD) Veerpont Koekoekspaad, Ryptsjerk
Außer Gebrauch
Ryptsjerkvanaf jouw locatie
-
Wommels
Wommels
vanaf jouw locatie
-
fleis fan de Marwei
fleis fan de Marwei
vanaf jouw locatie
-
Chalet Petersburg
Chalet Petersburg
vanaf jouw locatie
-
Hof van Oldeberkoop
Hof van Oldeberkoop
vanaf jouw locatie
-
Zijda Yachting - Captain Willem Barentsz Elite
Zijda Yachting - Captain Willem Barentsz Elite
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Hooischippershuis
Hooischippershuis
vanaf jouw locatie
-
Geuzengat
Geuzengat
vanaf jouw locatie
-
Alpherbosch & Grote Vijver
Alpherbosch & Grote Vijver
vanaf jouw locatie
-
-
Glockenstuhl Loënga
Glockenstuhl Loënga
vanaf jouw locatie
-
Tien ienie mini's
Tien ienie mini's
vanaf jouw locatie
-
Lunchroom Adema
Lunchroom Adema
vanaf jouw locatie
-
Souterrain Theater
Souterrain Theater
vanaf jouw locatie
