Orte
5041 bis 5064 von 5377 Ergebnisse
-
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
vanaf jouw locatie
-
-
Yachtcharter Wetterwille - Duetvlet 1040 Marne
Yachtcharter Wetterwille - Duetvlet 1040 Marne
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Dorpscanon van Folsgeare
Dorpscanon van Folsgeare
vanaf jouw locatie
-
De Bogt fen Guné
De Bogt fen Guné
vanaf jouw locatie
-
Glockenstuhl Hennaard
Glockenstuhl Hennaard
vanaf jouw locatie
-
Hotel Workum - Panorama Suite
Hotel Workum - Panorama Suite
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Firdgum: terpen en zoden
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
vanaf jouw locatie
-
-
Gytsjerk - 't Set - Vogelkijkhut
Gytsjerk - 't Set - Vogelkijkhut
vanaf jouw locatie
-
Stadslogement Westersingel - De Etage
Stadslogement Westersingel - De Etage
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Kaatsveld Hitzum KV De Eendracht
Kaatsveld Hitzum KV De Eendracht
vanaf jouw locatie
-
Lutz Watervilla's - Wettervilla Sân
Lutz Watervilla's - Wettervilla Sân
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Kruidenrijke Akkerrand Ecolana
Kruidenrijke Akkerrand Ecolana
vanaf jouw locatie
-
Jopie Huisman Museum
Jopie Huisman Museum
vanaf jouw locatie
-
Het Cachot
Het Cachot
vanaf jouw locatie
-
Theetuin Op 't Skik
Theetuin Op 't Skik
vanaf jouw locatie
-
de Drijfveer - Friendship 22 Free - Seagull
de Drijfveer - Friendship 22 Free - Seagull
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Motorcamping 't Witveen
Motorcamping 't Witveen
vanaf jouw locatie
-
Podium Piaam
Podium Piaam
vanaf jouw locatie
-
St. Vitus-Kirche Wetsens
St. Vitus-Kirche Wetsens
vanaf jouw locatie
-
Kerk Hegebeintum
Kerk Hegebeintum
vanaf jouw locatie
-
Wânswerd - Oogvliet - vogelkijkhut
Wânswerd - Oogvliet - vogelkijkhut
vanaf jouw locatie
-
Sissy Boy
Sissy Boy
vanaf jouw locatie
-
Veerpont Terschelling
Veerpont Terschelling
vanaf jouw locatie
-
Historische straatnamen
Historische straatnamen
vanaf jouw locatie
