Orte
1897 bis 1920 von 5439 Ergebnisse
-
Het Wetterhûske
Het Wetterhûske
vanaf jouw locatie
-
Scharsterrijnbrug
Scharsterrijnbrug
vanaf jouw locatie
-
Vakantiehuis de Vlinderhof
Vakantiehuis de Vlinderhof
vanaf jouw locatie
-
Veenhoop - Oudega | Laadpalen aan het water
Veenhoop - Oudega | Laadpalen aan het water
vanaf jouw locatie
-
Startpunt Van boven tot bodem
Startpunt Van boven tot bodem
vanaf jouw locatie
-
-
Fietsenverhuur Soepboer
Fietsenverhuur Soepboer
vanaf jouw locatie
-
Camperplaats Hof van de Koning
Camperplaats Hof van de Koning
vanaf jouw locatie
-
Marboei MB95
Marboei MB95
vanaf jouw locatie
-
Papageno Huis Fryslân
Papageno Huis Fryslân
vanaf jouw locatie
-
Uitkijktoren NIX
Uitkijktoren NIX
vanaf jouw locatie
-
Hervormde Kerk Westergeest
Hervormde Kerk Westergeest
vanaf jouw locatie
-
Odin (voorheen: Bio bij Jansen)
Odin (voorheen: Bio bij Jansen)
vanaf jouw locatie
-
Heanmar
Heanmar
vanaf jouw locatie
-
De Artuin
De Artuin
vanaf jouw locatie
-
Greenjoy
Greenjoy
vanaf jouw locatie
-
Alde Feanen - Earnesleat - Vogelkijkhut
Alde Feanen - Earnesleat - Vogelkijkhut
vanaf jouw locatie
-
Workum (Warkum)
Workum (Warkum)
vanaf jouw locatie
-
Familieboten - Tiamo
Familieboten - Tiamo
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
vanaf jouw locatie
-
-
Kerkhof van Wierum
Kerkhof van Wierum
vanaf jouw locatie
-
B&B Huiskamer van Dedgum
B&B Huiskamer van Dedgum
vanaf jouw locatie
-
Jachthaven Lemmer-binnen
Jachthaven Lemmer-binnen
vanaf jouw locatie
-
Rufus aan het water
Rufus aan het water
vanaf jouw locatie
-
Lauwersmeer - De Baak - Uitkijktoren
Lauwersmeer - De Baak - Uitkijktoren
vanaf jouw locatie
