Orte
3289 bis 3312 von 5370 Ergebnisse
-
Gesneuveld op de dag van de bevrijding
Gesneuveld op de dag van de bevrijding
Op zondag 15 april 1945 – de dag die geldt als de bevrijdingsdag van Friesland – kwam hier in Kiesterzijl door Duits geweervuur Jitze Pieter van Dijk om het leven, toen de eenheid van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) waar hij deel van uit maakte, op een groepje zich terugtrekkende Duitse soldaten stootte.
In afwachting van de komst van de Canadezen, die Leeuwarden al hadden bereikt, wilden leden van de NBS Franeker alvast bezetten, nadat duidelijk was geworden dat de Duitsers de stad zonder strijd te leveren aan het verlaten waren en zich terugtrokken richting Harlingen.
Een groep van enkele tientallen NBS-ers, meest jongemannen uit de buurt, gekleed in blauwe overalls (het bekende NBS-uniform) vertrok aan het begin van de middag op de fiets vanuit Achlum. De bedoeling was om over de Slachtedijk naar de Rijksweg ten westen van Franeker te gaan, om van die kant de stad binnen te trekken. Ze waren bewapend met vanuit Engeland gedropte Enfield geweren, stenguns, handgranaten en een bazooka.
Toen ze net over de brug van Kiesterzijl waren, kwam er vanuit Franeker over de oude Rijksweg nog een verlaat groepje van zo’n twaalf Duitsers aanfietsen. Er ontstond een vuurgevecht, waarbij de NBS-ers dekking zochten in de berm. Jitze Pieter van Dijk, een 23-jarige boerenzoon uit Hitzum, bukte niet diep genoeg en werd dodelijk getroffen in zijn rug.
De NBS-ers trokken zich daarop terug, om lopend via de zuidelijker gelegen spoorbaan alsnog veilig in de stad te komen. De Duitsers reden door naar Harlingen, met achterlating van enkele slachtoffers. ’s Avonds keerden ze met versterking terug om hun kameraden op te halen. Inwoners van Herbaijum werden daarbij gebruikt als menselijk schild.
Het boerderijtje van Ale Houtsma, dat hierachter stond en waar de NBS-ers hun fietsen hadden achtergelaten werd als represaille in brand gestoken. Op datzelfde moment naderden de eerste Canadese verkenners Franeker al vanuit de richting Leeuwarden.
Na de oorlog is, tegenover het gemeentehuis, een straat naar Jitze Pieter van Dijk genoemd. Van Dijks ouderlijke boerderij in Hitzum was een belangrijke uitvalsbasis van het plaatselijke verzet. In het hooi lagen de gedropte wapens verborgen.
vanaf jouw locatie
-
-
Smuk Grutte Bell Tent
Smuk Grutte Bell Tent
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Firdgum: terpen en zoden
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
vanaf jouw locatie
-
-
Tourist Info Harlingen
Tourist Info Harlingen
vanaf jouw locatie
-
Fun4rent
Fun4rent
vanaf jouw locatie
-
Appartement Vissersburen
Appartement Vissersburen
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Natuurcamping de Leyen
Natuurcamping de Leyen
vanaf jouw locatie
-
Trekkershutten Nijhuizum - 4 persoons trekkershut
Trekkershutten Nijhuizum - 4 persoons trekkershut
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Café 't Ouwe Vat
Café 't Ouwe Vat
vanaf jouw locatie
-
Snoozz Hotels - Comfort kamer cityview
Snoozz Hotels - Comfort kamer cityview
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Boshuisjes kampeerterrein Stortemelk
Boshuisjes kampeerterrein Stortemelk
vanaf jouw locatie
-
Logementen Dokkum
Logementen Dokkum
vanaf jouw locatie
-
Widerstandsdenkmal 1940 – 1945
Widerstandsdenkmal 1940 – 1945
vanaf jouw locatie
-
Eisenbahnbrücke Klifrak
Eisenbahnbrücke Klifrak
vanaf jouw locatie
-
Familieboten - Pasadena
Familieboten - Pasadena
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Nieuwe Noordergemaal
Nieuwe Noordergemaal
vanaf jouw locatie
-
-
Oosterwolde (Easterwâlde)
Oosterwolde (Easterwâlde)
vanaf jouw locatie
-
Sterrenschans
Sterrenschans
vanaf jouw locatie
-
-
Oudemirdumerklif - Uitkijkheuvel
Oudemirdumerklif - Uitkijkheuvel
vanaf jouw locatie
-
De IJsherberg
De IJsherberg
vanaf jouw locatie
-
Beeld Horstlaan
Beeld Horstlaan
vanaf jouw locatie
-
E-Chopper Oranjewoud
E-Chopper Oranjewoud
vanaf jouw locatie
-
Infostelle Lemmer (Ir.D.F. Woudagemaal)
Infostelle Lemmer (Ir.D.F. Woudagemaal)
vanaf jouw locatie
-
SUP Centre Fryslân
SUP Centre Fryslân
vanaf jouw locatie
