Het Cachot
Appelscha
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld,...
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld, onder meer met verplichte arbeid: bijvoorbeeld het rasphuis en het spinhuis. Gevangenen moesten hier hout raspen (mannen) of wol spinnen (vrouwen). Naar aanleiding van een Frans initiatief uit 1531 werd zo’n huis van bewaring ook veel gebruikt om – als een vorm van “liefdadigheid” – bedelaars en vagebonden tijdelijk gedwongen onderdak te verschaffen.
Op het platteland kende elke woonkern wel een verblijfskot of cachot (cel onder kerktoren, gemeentehuis of anderszins) alwaar de veldwachter of de koddebeier (soort veldwachter vanaf 1521; kodde= knuppel en beieren=zwaaien) het gespuis in de vorm van vooral dronken lieden, zwervers, stropers, landlopers en zich misdragende mensen tijdelijk in liefdadigheid konden veiligstellen, ofwel ze werden “in het cachot gegooid”. Veiligstellen, ook tegen het eigenrechtelijk optreden van de burgers en boeren jegens deze veelal ontheemden.
Rond 1900 werd er van rijkswege een onderzoek gelast naar de inrichting van deze zogenaamde bewaarplaatsen. De conclusie van het onderzoek was, dat deze “huisjes van bewaring” niet meer aan de nieuwe voorschriften voldeden.
Ambtelijke molens maalden toen zeer langzaam, want pas in 1921 werd voor Appelscha een bouwopdracht voor een cachot verstrekt aan Gebr. v.d. Zee te Oosterwolde. Het behelsde het bouwen van twee cellen, één voor een mannelijke en één voor een vrouwelijke gevangene. De toenmalige veldwachter vond de plaats achter het reeds bestaande brandspuithokje de meest geschikte locatie.
Thans is het gebouwtje in het bezit van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Door middel van subsidies hebben zij het kunnen laten restaureren. Voor zover bekend is dit het enige exemplaar van een “bewaarplaats” dat in Friesland bewaard is gebleven. Tijdens de zomermaanden is het interieur te bezichtigen door de glazen deuren.
- Afstand tot jouw locatie:
In der Nachbarschaft
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo
Standorte
Alle Standorte anzeigen-
Beeld Hein Mader Oosterwolde Zuid
Beeld Hein Mader Oosterwolde ZuidDit beeld van Hein Mader komt op een belangrijke plaats in de wijk Oosterwolde-Zuid, namelijk het Kleindiepspark. Deze locatie is aangedragen door buu...
Oosterwolde -
Dekema State
Dekema StateDe Dekema State is van oorsprong een adellijke woning, waar tot 1996 verschillende families gewoond hebben. De State en de tuinen zijn nu opengesteld voor publiek.
Jelsum -
Biosintrum
BiosintrumBiosintrum kloppend hart in de Biobased economie waar studenten, overheid en ondernemers elkaar treffen voor nieuwe ideeën voor een duurzame toekomst.
Oosterwolde -
Harsta State
Harsta StateHarsta State in Hegebeintum is een oude Friese state met een mooie landschapstuin met stinzenflora in het noorden van Friesland. De tuin en een gedeelte van het huis zijn opengesteld voor het publiek.
Hegebeintum -
Camminghastins
CamminghastinsIn het centrum van Franeker staat de Camminghastins gedateerd rond 1500. Kom eens gezellig een kop koffie drinken in de Camminghastins, want tegenwoordig huist er een een konditorei.
Franeker -
Carillon
CarillonHet carillon is misschien wel het bekendste buitenkunstwerk in Drachten. Het is ontworpen door Gunnar Daan en werd gebouwd in 1996.
Drachten -
WaterCampus
WaterCampusIn het waterverhaal van Leeuwarden mag de WaterCampus niet ontbreken. Het is wel een flinke sprong in de tijd: van bierkades en lusttuinen in de Goude...
Leeuwarden -
Grote Kerk Hindeloopen
Grote Kerk HindeloopenDe 'skyline' van Hindeloopen wordt al van kilometers afstand bepaald door deze Grote Kerk. Deze oude kerk van Hindeloopen werd in 1570 tijdens de Tachtigjarige Oorlog verwoest.
Hindeloopen -
Keermuur Harlingen
Keermuur HarlingenNederland blijft in gevecht met het water. De waterschappen weten de zee goed in bedwang te houden met dijken en afwateringssluizen. In een plaats als...
Harlingen -
‘t Anker (voormalige Gereformeerde Kerk) Oosthem
‘t Anker (voormalige Gereformeerde Kerk) OosthemHemelsbreed honderd meter van de Johanneskerk vind je in Oosthem nog een godshuis: de Gereformeerde Kerk (tegenwoordig ‘t Anker) uit 1897. Zo fors als de eerste uitviel, zo klein en bescheiden is deze kerk.
Oosthem