Het Cachot
Appelscha
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld,...
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld, onder meer met verplichte arbeid: bijvoorbeeld het rasphuis en het spinhuis. Gevangenen moesten hier hout raspen (mannen) of wol spinnen (vrouwen). Naar aanleiding van een Frans initiatief uit 1531 werd zo’n huis van bewaring ook veel gebruikt om – als een vorm van “liefdadigheid” – bedelaars en vagebonden tijdelijk gedwongen onderdak te verschaffen.
Op het platteland kende elke woonkern wel een verblijfskot of cachot (cel onder kerktoren, gemeentehuis of anderszins) alwaar de veldwachter of de koddebeier (soort veldwachter vanaf 1521; kodde= knuppel en beieren=zwaaien) het gespuis in de vorm van vooral dronken lieden, zwervers, stropers, landlopers en zich misdragende mensen tijdelijk in liefdadigheid konden veiligstellen, ofwel ze werden “in het cachot gegooid”. Veiligstellen, ook tegen het eigenrechtelijk optreden van de burgers en boeren jegens deze veelal ontheemden.
Rond 1900 werd er van rijkswege een onderzoek gelast naar de inrichting van deze zogenaamde bewaarplaatsen. De conclusie van het onderzoek was, dat deze “huisjes van bewaring” niet meer aan de nieuwe voorschriften voldeden.
Ambtelijke molens maalden toen zeer langzaam, want pas in 1921 werd voor Appelscha een bouwopdracht voor een cachot verstrekt aan Gebr. v.d. Zee te Oosterwolde. Het behelsde het bouwen van twee cellen, één voor een mannelijke en één voor een vrouwelijke gevangene. De toenmalige veldwachter vond de plaats achter het reeds bestaande brandspuithokje de meest geschikte locatie.
Thans is het gebouwtje in het bezit van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Door middel van subsidies hebben zij het kunnen laten restaureren. Voor zover bekend is dit het enige exemplaar van een “bewaarplaats” dat in Friesland bewaard is gebleven. Tijdens de zomermaanden is het interieur te bezichtigen door de glazen deuren.
- Afstand tot jouw locatie:
In der Nachbarschaft
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo
Standorte
Alle Standorte anzeigen-
Dokkumer Bolwerken
Dokkumer BolwerkenDe beroemde bolwerken van Dokkum. Deze stadswallen vormden jaren geleden als verdedigingslinie voor de stad. Op zes punten bevinden zich bastions. Vanaf deze bolwerken heb je een prachtig uitzicht over de stad én de bijbehorende natuur.
Dokkum -
Badhuus / Uitkijktoren
Badhuus / UitkijktorenHet Badhuus aan de Willemshaven in Harlingen is een staaltje sprankelende architectuur die toch perfect past bij de ruige, nautische omgeving. En behalve sanitaire voorzieningen voor de haven, biedt het gebouw ook een uniek uitzicht over de Waddenzee.
Harlingen -
Kerkmuseum Jannum
Kerkmuseum JannumWil je in Middeleeuwse sferen komen? Bezoek dan het bijzondere kerkje op de terp van Jannum. Het lijkt wel of de tijd hier heel lang heeft stilgestaan.
Jannum -
11fountains Dokkum
11fountains DokkumDe IJsfontein is een speelbal van de elementen en geen dag hetzelfde. IJs tekent patronen op de koperen huid van de sculptuur. De mate waarin de fontein ijslagen vormt of niet, is afhankelijk van de zon, luchtvochtigheid, temperatuur, wind en neerslag.
Dokkum -
Sint Gertrudiskerk Baard
Sint Gertrudiskerk BaardHet kerkgebouw is in de loop der eeuwen enkele malen op dezelfde plaats herbouwd. Er is ook ruimte voor liturgische activiteiten. Daarnaast is ze in gebruik voor muzieklessen, koorrepetities, concerten en als expositieruimte.
baard -
Reitdiepsluis
ReitdiepsluisDe Reitdiepsluis met sluismeesterswoning is eveneens een rijksmonument. In 1877 werd het Reitdiep tussen Zoutkamp en de Nittershoek afgesloten met een provinciale dijk met daarin de provinciale sluis.
Zoutkamp -
Brug Tijdspanne
Brug TijdspanneDe herinrichting van het perceel van Martena Zathe in een inheemse bloemenweide met een hoge mate van biodiversiteit, een plek waar mens en natuur samenkomen. Deze weide is via de puinbrug ‘Tijdspanne’ verbonden aan het landschapspark.
Koarnjum -
Sudergemaal
SudergemaalHet Sudergemaal is een poldergemaal dat aan de Turfroute ligt. In 1924 werd het Sudergemaal gebouwd, als een van de eerste elektrische gemalen in Friesland. Het is nu onderdeel van Openluchtmuseum It Damshûs
Nij Beets -
Bartel Reitsma
Bartel ReitsmaDe vingers van Bartel Reitsma betasten de piepende wekker tot hij de uit-knop heeft gevonden. Het duurt even voordat hij beseft dat het nog midden in de nacht is. O ja, de beregening van de uien.
Blije -
City Tours Leeuwarden
City Tours LeeuwardenEen Stadswandeling of City Tour door Leeuwarden met onze bijzonder gidsen
Leeuwarden