Kirchen und andere Denkmäler | Kunst im öffentlichen Raum
Schnupperkultur unter freiem Himmel! Manchmal möchten Sie nur alle Kirchen in Friesland besuchen, dann sind Sie eine Weile beschäftigt, weil wir die meisten von ihnen in den ganzen Niederlanden haben. Gemessen pro Einwohner also. Sie zeigen sich deshalb auf einem Hügel, damit sie ihre Füße trocken halten. Wo sich einer auf dem höchsten Hügel befindet, hat der andere Mumien im Keller oder Vorfahren der königlichen Familie sind begraben.
Und so gibt es noch viel mehr Denkmäler zu entdecken, eine Mühle, einen Stinze, ein Anwesen oder einen Brunnen. Ja, ein Brunnen, mindestens 11 davon. Entworfen von internationalen Künstlern, sind sie der ultimative Selfie-Spot oder Outdoor-Kunst, den Sie sehen müssen. Sie können auch sofort sagen, dass Sie die Elf-Städte-Tour gemacht haben.
49 bis 72 von 329 Ergebnisse
-
Mariakerk Mantgum
Mariakerk Mantgum
Een bijzondere kerk, van binnen en van buiten. Van buiten is het moeilijk te zien dat deze kerk uit het begin van de vijftiende eeuw dateert. Dat komt...
Mantgum -
Kerk Augsbuurt
Kerk Augsbuurt
Midden tussen de weilanden is het eenvoudig bakstenen kerkje van Augsbuurt te vinden, het is de vervanger van een eerdere kapel.
Augsbuurt -
’t Anker (ehemalige (Neu-)Reformierte Kirche) Oosthem
’t Anker (ehemalige (Neu-)Reformierte Kirche) Oosthem
Ca. 100 m Luftlinie von der Johanniskirche entfernt, findet man in Oosthem noch ein Gotteshaus: die Kirche der seinerzeit abgespaltenen Reformierten von 1897.
Oosthem -
Westhoek: verzilting
Westhoek: verziltingWesthoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
Doopsgezinde kerk Berltsum
Doopsgezinde kerk Berltsum
Doopgezinde Vermaning, kerk uit 1841, verving een schuilkerk.
Berltsum -
Salviuskerk Dronryp
Salviuskerk Dronryp
De Salviuskerk (d'Alde Wite = de oude witte) Naast de ingang bevindt zich een memoriesteen ter nagedachtenis van Eise Eisinga. De fronton boven de oostingang heeft drie beelden van de deugden, zoals Caritas.
Dronryp -
Van Doniakerk Makkum
Van Doniakerk Makkum
Die Van Doniakerk liegt etwas abseits am Nordrand von Makkum und wurde auf eine tausend Jahre alte Warft gebaut: den Sint Maartensterp. Die Warft war einst der Mittelpunkt dieses friesischen Dorfes am Zuiderzee-Ufer.
Makkum -
Dorpskerk Zurich
Dorpskerk Zurich
De Dorpskerk van Zurich is een vrij zeldzame kerk, omdat er in Friesland weinig kerken in neorenaissance stijl gebouwd zijn. Deze jonge kerk werd pas gebouwd in 1864, op de plek waar daarvoor een andere kerk had gestaan.
Zurich -
Sint-Magnuskerk Hollum
Sint-Magnuskerk Hollum
Toen de kerk bijna twee eeuwen oud was, werd ze in 1580 vooral aan de zuidkant zwaar beschadigd door de Watergeuzen. Pas een eeuw later vond er serieu...
Hollum -
Kornmühle 't Lam
Kornmühle 't Lam
Mole 't Lam ist die älteste Kornmühle in Friesland und befindet sich in Woudsend, wo der Müller und seine Frau Getreide handwerklich zu Mehlprodukten und verschiedenen Brotmischungen mahlen.
Woudsend -
Korenmolen 'De Volharding'
Korenmolen 'De Volharding'
Yme Kuiper kocht ooit in 1862 korenmolen 'De Volharding'. Verder was deze molen ooit een logeerplek van Domela.
Heerenveen -
Korenmolen de Hoop Sumar
Korenmolen de Hoop Sumar
De korenmolen is iedere zaterdag geopend en te bezichtigen o.l.v. een vrijwillige molenaar. Tevens worden er graanproducten verkocht op de maalzolder.
Sumar -
Windmotor Weidum
Windmotor Weidum
De Amerikaanse windmotor uit het begin van de 20ste eeuw is van algemeen cultuurhistorisch en industrieel-archeologisch belang. Gemeten naar de diameter van het windrad is dit de grootste windmotor van Nederland.
Weidum -
Terpensmole IJlst
Terpensmole IJlst
Die Terpensmole hat nicht immer in der Nähe von IJlst gestanden, und sie hieß auch nicht immer so. Der Ursprung der Mühle liegt in Grou. Danach stand sie in Sneek, bevor sie am Ende in IJlst landete.
IJlst -
Mariakerk Blessum
Mariakerk Blessum
De Mariakerk in Blessum stamt uit de dertiende eeuw. De toren is van later datum. De kerk is vooral bekend vanwege twee bijzondere tekstborden uit 1657. Op de ene staan de Tien Geboden. Het andere vermeldt de Slag bij Boksum.
Blessum -
Piterkerk Lippenhuizen
Piterkerk Lippenhuizen
De Piterkerk is een karakteristieke en onlangs geheel gerestaureerde kerk in het centrum van Lippenhuizen. In de middeleeuwen verrees de kerk op een hoogveenpakket van enkele meters dik dat elders in het dorp verdwenen is.
Lippenhuizen -
Kerk Westernijtsjerk
Kerk Westernijtsjerk
Dat er aan de Friese Waddenkust veel historie te vinden is, bewijst ook weer deze laat-romaanse kerk van Westernijtsjerk.
Marrum -
Sint-Andreaskerk Wijnaldum
Sint-Andreaskerk Wijnaldum
Deze kerk kent een opmerkelijke verbouwhistorie. Dat begon in 1684, toen de toren instortte. De hele westelijke partij is toen herbouwd. In 1904 volgd...
Wijnaldum -
St. Clemenskerk Ameland
St. Clemenskerk Ameland
De Rooms Katholieke St. Clemenskerk is te vinden in het dorpje Nes op Ameland.
Nes -
Molen 'De Zwaluw'
Molen 'De Zwaluw'
Het rijksmonument is nog altijd actief en je haalt hier dan ook heerlijk meel. Bezoek en laat je rondleiding door de molen en houtzagerij!
Burdaard -
Kerk Oudwoude
Kerk Oudwoude
Al bij het betreden van het verhoogde kerkhof tref je een rijksmonument: het neoclassicistische toegangshek anno 1857. Van achter een grote treurbeuk...
Ouwsterhaule -
Gertrudis-Kirche Achlum
Gertrudis-Kirche Achlum
Die Reformierte Kirche befindet sich auf einer ziemlich hohen Warft am Slachtedijk, ursprünglich gewidmet der heiligen Gertrudis. Nationales Denkmal
Achlum -
Nieuwe Noordergemaal
Nieuwe Noordergemaal
Bij het natuurgebied de Petgatten, in De Veenhoop staat hier het nieuw Noordergemaal. Het gemaal uit 1973 verouderde en moest daarom worden vervangen. Het nieuwe gemaal heeft iets bijzonders, het is namelijk gebaseerd op een Friese kapschuur.
Veenhoop -
Johanneskerk Tzum
Johanneskerk Tzum
Het terpdorp Tzum is van heinde en ver te herkennen aan de hoge kerktoren. De toren is in totaal 72 meter hoog en bezit een opmerkelijk hoge spits, de hoogste van Friesland.
Tzum
