Orte
2281 bis 2304 von 5267 Ergebnisse
-
BOEL
BOEL
vanaf jouw locatie
-
Bunkerboot en reparatiesteiger CIV
Bunkerboot en reparatiesteiger CIV
vanaf jouw locatie
-
Driewegsluis, De Linde
Driewegsluis, De Linde
vanaf jouw locatie
-
Galamadammen Akwadukt
Galamadammen Akwadukt
vanaf jouw locatie
-
Alde Feanen Vermietung
Alde Feanen Vermietung
Tip
vanaf jouw locatie
-
Sint-Augustinuskerk
Sint-Augustinuskerk
vanaf jouw locatie
-
Hoofdstraat Oost 26
Hoofdstraat Oost 26
vanaf jouw locatie
-
Jachthaven Oudega
Jachthaven Oudega
vanaf jouw locatie
-
Rinia Fietsen en fietsverhuur
Rinia Fietsen en fietsverhuur
vanaf jouw locatie
-
Vakantiehuisjes Marsherne - Appartement Pastorie Marsherne
Vakantiehuisjes Marsherne - Appartement Pastorie Marsherne
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
vanaf jouw locatie
-
-
Familieboten - Friendship
Familieboten - Friendship
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
De Leijen- Leyensloane - Uitkijkpunt
De Leijen- Leyensloane - Uitkijkpunt
vanaf jouw locatie
-
Gedicht: As it iis brekt | Albertina Soepboer
Gedicht: As it iis brekt | Albertina Soepboer
AS IT IIS BREKT
as it iis brekt
safolle en ik wit it net mear, mar skerpe redens ride my tebek, tebek
skuorren yn de tsjustere iisbaan fan myn doetiid: it read op de muorre
do hiest neitocht oer hoe’t wy ferdele koenen, de wrâld in better plak
april kaam rûzich, de hynsteblommen waarden dwylsinnich
myn fingerseinen op dyn hûd
in pear nachten waard ik
dy stjer op sterk iis
gjin man gjin frou mar fierder
en ja, hillich skreaust
hjoed lis ik myn hert del tusken stof en tiid
ik sjoch hoe’t fjoer en woastenij op ‘t heden oeral wenje
dat de wite mannen op it plein alle dagen oarlochje boartsje
dat bern dêr de revolúsje ferklearre hawwe oan har eigen tiid
en myn triennen net mear ophâlde kinne
ferdomme, ik tink oan dyn hannen
as it iis brekt
vanaf jouw locatie
-
-
Theater “De Lawei”
Theater “De Lawei”
vanaf jouw locatie
-
It Âld Hússtee
It Âld Hússtee
Sofort buchbar
vanaf jouw locatie
-
SPOONK Art Cantina
SPOONK Art Cantina
vanaf jouw locatie
-
Voormalig Bergklooster Burgum
Voormalig Bergklooster Burgum
vanaf jouw locatie
-
De Friese trots, het zwarte goud
De Friese trots, het zwarte goud
vanaf jouw locatie
-
-
Gedicht: Timen | Gerard de Jong
vanaf jouw locatie
-
Veerpont Rufus (Broek)
Veerpont Rufus (Broek)
vanaf jouw locatie
-
Atelier Frats & Co
Atelier Frats & Co
vanaf jouw locatie
-
Easterwood
Easterwood
vanaf jouw locatie
-
Infotafel Boer Kuiper
Infotafel Boer Kuiper
vanaf jouw locatie
