Cornwerdermolen
Cornwerd
This mill was built in 1907 by firm J.H. Westra from Franeker to drain the polder, 318 ha, the water board 'Cornwerd' in the same year by Messrs TH Rinia, R. Zwaagstra and T.P. Postma. A second mill on the canal near Wons milk was demolished in 1925....
This mill was built in 1907 by firm J.H. Westra from Franeker to drain the polder, 318 ha, the water board 'Cornwerd' in the same year by Messrs TH Rinia, R. Zwaagstra and T.P. Postma. A second mill on the canal near Wons milk was demolished in 1925. Until 1972 the mill turned on but after a heavy wind storm, an electric motor installed in the mill to the auger to propel. Later a small fully automatic pumping station located next to the mill, and in 1999 the mill was fully restored and she got her original job back, albeit on a part-time basis, staffed by volunteer millers. Of the "monk" has fled the mill of 20 meters and equipped zelfzwichting. Zelfzwichting can be pulled shut to catch more wind. This system, in the 19th century developed in England and Germany came through our country where it was widely used in the 3 northern provinces. The operation of the valves is behind the mill, at the tail bar. Here at the tail bar is located, the catch warp to the catch (brake) to operate, as well as the kruilier with which the cover with the blades of the wind can be rotated, making use of fixed poles (creep eels) which is around the mill to the reel-yard stand. With force 5 bft (Beaufort) or more, there may be 2000m3 / h moved. Sincerely, John Hutchinson & Martin de Jong
- Distance to your location:
Here you will find Cornwerdermolen
Sotterumerdijk 238753JA Cornwerd Plan your route
from your location
In the neighbourhood
-
Makkum-Witmarsum | Section 10 of the Klooster Claercamppad pilgrimage trail
Makkum-Witmarsum | Section 10 of the Klooster Claercamppad pilgrimage trail(17.1 km)Makkum -
Van strand naar stad: Makkum - Bolsward | Fietsrondje
Van strand naar stad: Makkum - Bolsward | Fietsrondje(47.7 km)Makkum -
Museum fietsroute Bolsward-Wommels-Afsluitdijk
Museum fietsroute Bolsward-Wommels-Afsluitdijk(57.4 km)Bolsward
Locations
View all locations-
Westhoek: verzilting
You cannot see this content because you haven’t accepted cookies. If you want to watch this video, please click below to accept cookies.
Manage cookies
Westhoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
Molen De Bird
Molen De BirdDeze molen bevindt zich op het eiland De Burd nabij de Friese plaats Grou, in Nationaal Park De Alde Feanen. Het is een poldermolen die de polder drooghoudt.
Grou -
De Kaai corn mill
De Kaai corn millNear the Lemster Gate you will also find De Kaai corn mill. The windmill stands on a bastion of the city walls, where it still grinds wheat into flour in the traditional and authentic manner. On Saturdays, the mill is open for viewing and flour sales.
Sloten FR -
Windmolen de Rietvink
Windmolen de RietvinkIn het Friese dorp Nijetrijne staat een molen met een bijzonder verleden. Windmolen de Rietvink werd in 1855 gebouwd en tot 1964 fungeerde de molen als poldermolen. Deze molen werd gebruikt voor het droogleggen van de veenpolder.
Nijetrijne -
Houtzaagmolen de Rat
Houtzaagmolen de RatVisit wind powered sawmill ‘De Rat’ and step back in time three hundred years!
IJlst -
Molen 'De Zwaluw'
Molen 'De Zwaluw'Het rijksmonument is nog altijd actief en je haalt hier dan ook heerlijk meel. Bezoek en laat je rondleiding door de molen en houtzagerij!
Burdaard -
Hotel It Posthûs
Hotel It PosthûsAs a hotel-restaurant we exploit eight different hotel rooms. A destiny that our pawn, culturally historical, is entitled to.
Burdaard -
Poldermolen de Kievit
Poldermolen de KievitDe Kievit werd in 1802 gebouwd voor de bemaling van de 265 ha grote Berlikumerpolder, waarbij hij zowel kon inmalen als uitmalen. De molen staat op particulier terrein en is alleen te bezichtigen wanneer hij draait en op afspraak.
Menaam -
Tjasker Zandpoel
Tjasker ZandpoelPaaltjasker De Zandpoel bij Wijckel is een poldermolen om natuurgebied De Sânpoel / De Zandpoel te bemalen.
Wijckel -
Firdgum: terpen en zoden
You cannot see this content because you haven’t accepted cookies. If you want to watch this video, please click below to accept cookies.
Manage cookies
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp?
Firdgum