Take a look
- Every monday closed
- Every tuesday closed
- Every wednesday closed
- Every thursday closed
- Every friday closed
- Every saturday from 09:30 to 12:00
- Every sunday closed
- Afstand tot jouw locatie:
Locations
View all locations-
Boonweg: gras en schapen
You cannot see this content because you haven’t accepted cookies. If you want to watch this video, please click below to accept cookies.
Manage cookies
Boonweg: gras en schapen
(beluister hier het audioverhaal)
Het is bijna niet voor te stellen dat de zee deze dijk kan verslaan. Toch was er in de laatste veertig jaar een keer of acht serieuze dijkbewaking nodig. Rinus en Sander Dorst van Zeedefensie zijn dan ook altijd voorbereid. Hier in de werkplaats hangen de zaklampen aan de muur, de portofoons staan aan de lader en ligt het draaiboek op tafel. Voor het geval dát.
Vader en zoon Dorst liggen er niet wakker van, ze weten namelijk precies hoe de dijk erbij ligt. Elke week inspecteren ze de 25 kilometer dijk tussen Harlingen en Nieuwebildtzijl. En elke dag zijn ze hier sowieso te vinden, voor onderhoud en beheer. Zo gooien ze bijvoorbeeld kuilen dicht die door honden zijn gegraven en vangen ze ongeveer 150 mollen per jaar in hun klemmen.
Is dat nou echt nodig? Ja, want gangen, gaten en kuilen kunnen de dijk behoorlijk verzwakken. Ook is de grasmat superbelangrijk om de bovenlaag sterk te houden, hiervoor wordt een mengsel van zes soorten diepwortelend gras gebruikt. Als 80% van een vierkante meter grasmat ook daadwerkelijk uit grassprietjes bestaat, zijn de mannen dik tevreden.
Het gras wordt onderhouden door de schapen die je tussen april en oktober op de dijk ziet grazen. Met hun 'gouden voetjes' trappen ze de grond precies genoeg in en zorgen ze zo voor de ideale stevigheid. Vroeger graasden er ook wel koeien, maar hun hoeven deden meer kwaad dan goed.
De droogte van de laatste zomers baart wel eens zorgen. Schapen hebben soms nauwelijks genoeg te eten en enkele dijkvakken moesten opnieuw ingezaaid worden. Ook zette het waterschap voor het eerst een egger in, een machine die onkruid uit het gras haalt.
Andere soorten grassen en kruiden op de dijk zouden trouwens best een idee zijn, maar of dat veilig is? De proefvakken die je onderweg zag, laten vooralsnog zien dat de combinatie van schapen en gras het beste is voor de stevigheid van de dijk.
Aan de 'achterkant' van de dijk vind je geen gras maar asfalt, met daaronder steen en zand. In de jaren negentig bleek het asfalt zo zwak dat uit voorzorg breuksteen en grond bij de werkplaats is neergelegd. Je weet immers maar nooit. Intussen wordt er ook een proef gedaan met innovatieve asfaltbekleding.
Ingesproken door:
De van oorsprong Friese Esther Kokmeijer is kunstenares, ontdekker, designer and fotograaf. Ze woont tegenwoordig in Rotterdam, maar werkt overal ter wereld.
Esther werkt met Joop Mulder aan een serie projecten waarmee ze met korenbloemen verhalen over water zichtbaar wil maken. Een zee van bloemen, een terp omringd door water, een dijkdoorbraak en Holwerd aan zee, zichtbaar gemaakt met miljoenen bloeiende Korenbloemen. “Inspirerend hoe Joop zo begaan was met het prachtig Waddengebied. Hoe hij verhalen over dit bijzondere landschap tot leven wist te brengen en zich inzette om intieme ontmoetingen te creëren met dit landschap.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of PlaceHet is bijna niet voor te stellen dat de zee deze dijk kan verslaan. Toch was er in de laatste veertig jaar een keer of acht serieuze dijkbewaking nodig.
Sint JacobiparochieMill or Pumping station, Extra information
Mill or Pumping station
-
Molen Doris Mooltsje
Molen Doris MooltsjeOudega SWFMill or Pumping station
Mill or Pumping station
-
Gemaal Roptazijl
Gemaal RoptazijlTjerk Hiddes vertelt het bijzondere verhaal achter het Roptasyl. Nu zie je er niet veel van terug, maar in de 17e eeuw was het syl het toneel van ruzies tussen Harlingen en Franeker.
WijnaldumMill or Pumping station, Sluice
Mill or Pumping station
-
De Borgmolen
De BorgmolenDe Borgmolen werd in 1895 gebouwd ter bemaling van de voormalige polder De Nije Borgkrite. Vanaf 1954 was hij niet meer maalvaardig. Als gevolg van he...
GrouMill or Pumping station
Mill or Pumping station
-
Sudergemaal Pumping Station
Sudergemaal Pumping StationThe Sudergemaal pumping station is on one of the waterways of the Turf Boating Route. It was built in 1924 to drain the polders and was one of the first electric pumping stations built in Friesland. Today it is part of the It Damshûs open air museum.
Nij BeetsSight, Mill or Pumping station, Gallery
Sight
-
Echten Pumping Station
Echten Pumping StationThe Echten Pumping Station is uniquely situated on the south bank of Lake Tjeukemeer, next to the foot and cycle path that runs along the dike. From here, there is a panoramic view of the whole of Lake Tjeukemeer.
EchtenSight, Mill or Pumping station
Sight
-
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
You cannot see this content because you haven’t accepted cookies. If you want to watch this video, please click below to accept cookies.
Manage cookies
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
St. JacobiparochieSight, Mill or Pumping station, Extra information
Sight
-
Poldermolen Heechhiem
Poldermolen HeechhiemHeechhiem is een poldermolen nabij het Friese dorp Deinum, dat in de Nederlandse gemeente Waadhoeke ligt. Functie is het bemalen van de Heechhiemsterpolder. Op afspraak te bezichtigen.
DeinumMill or Pumping station
Mill or Pumping station
-
Cornwerdermolen
CornwerdermolenThis mill was built in 1907 by firm J.H. Westra from Franeker to drain the polder, 318 ha, the water board 'Cornwerd' in the same year by Messrs TH Rinia, R. Zwaagstra and T.P. Postma. A second mill on the canal near Wons milk was demolished in 1925....
CornwerdMill or Pumping station
Mill or Pumping station
-
Epey Mole
Epey MoleDe poldermolen is sinds 1982 in bezit van de Stichting De Fryske Mole en bemaalt een natuurgebied, een z.g.n. zomerpolder.
RyptsjerkMill or Pumping station
Mill or Pumping station
Routes passing this location
-
Pontjesroute Akkrum, Terherne, Sneek, Joure
Pontjesroute Akkrum, Terherne, Sneek, Joure(54.0 km)AkkrumRecreational, E-bike
Recreational