Troch de Alde Feanen-wandeltocht

Vanaf de start gaan de routes naar Oudega (Smallingerland) ook bekend als Aldga, Aldeghae. Oudega is ontstaan op een zandrug, wat het dorp een goede locatie gaf voor bewoning te midden van plassen en veengebieden. Het werd goed bereikt via water, maar was landinwaarts minder toegankelijk. Oudega was in de middeleeuwen een belangrijke plaats daar waterverbindingen toen belangrijker waren dan landverbindingen. Vervoer ging vaak over water. In Oudega komen we dan ook langs de haven.

Voor de 40 en 50 km is hier een mooie lus richting Opeinde. Zij komen terug op de rust in Oudega.

Vanuit Oudega gaan we naar de “Alde Feanen”. De Friese naam "Alde Feanen" (Oude Venen) verwijst direct naar de oude veengeschiedenis van het gebied. Dat begon ongeveer 3500 jaar geleden met de vorming van veen, rond 1700 werd op grote schaal  afgegraven voor turfwinning, wat resulteerde in een nieuw moeraslandschap.  In de middeleeuwen ontgonnen bewoners het veenmoeras door sloten en greppels te graven, wat een kenmerkend verkavelingspatroon opleverde. 

Toen turfwinning eind 19e eeuw stopte, werd het gebied een onland (vaak onder water staand land) dat weer bezit werd genomen door de natuur. Het landschap transformeerde van een petgatenlandschap naar een levendig laagveenmoeras, waar van oudsher vissers, jagers en rietwerkers hun brood verdienden. Vanaf 1915 begonnen recreanten met het varen van het gebied en kochten stukjes grond voor zomerhuisjes. De groeiende recreatie leidde tot een bloeiende recreatiesector in de omliggende dorpen en versterkte het economische belang na de Tweede Wereldoorlog. 

Natuurbeschermers zetten zich in voor het gebied, wat leidde tot de aanwijzing als Natura 2000-gebied en in 2006 tot Nationaal Park, met behoud van kenmerkende beroepen als visserij en rietsnijden.

De tweede rust is bij “Annage”.  Zij verzorgen uitjes  en groepsactiviteiten in de natuur van “De Alde Feanen. Vanuit de rust heb je een mooi zicht op “It Wiid”.

Na de rust lopen we nog een stuk door de “Alde Feanen”. Waar het veenmoeras, de sloten en de greppels goed te zien zijn.  Hierna verlaten we het Nationale Park en wandelen we terug naar Garyp. Het dorp kent een wat langgerekte structuur. De oude kern bestaande uit Greate Buorren, Lytse Buorren. Het kunstwerk midden in het dorp symboliseert waarschijnlijk de historie van Garyp. De ruilverkaveling "Garijp-Wartena" en de aanleg van de nieuwe verkeersweg Leeuwarden-Drachten hebben het aanzien van Garyp sterk veranderd, waarbij veel karakteristieke woudhuisjes en kleine boerderijtjes verdwenen zijn. Het kunstwerk kan een herinnering zijn aan deze verdwenen elementen en de transformatie van het landschap.