Locations
1201 to 1224 of 5468 results
-
Pelgrimshut Slettness
Pelgrimshut Slettness
from your location
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
from your location
-
-
Strandje bij Terherne
Strandje bij Terherne
from your location
-
Landgoed Oranjewoud
Landgoed Oranjewoud
from your location
-
Marinaveste Campevaer
Marinaveste Campevaer
from your location
-
Watervillapark Idskenhuizen - Freonskip
Watervillapark Idskenhuizen - Freonskip
Direct boekbaar
from your location
-
Arte Suite Workum
Arte Suite Workum
from your location
-
Public mooring spot SN09A
Public mooring spot SN09A
from your location
-
Vegelinbossen Forests
Vegelinbossen Forests
from your location
-
De Fochtel Monument
De Fochtel Monument
from your location
-
De Kan Hoeve - Vakantiehuisje 3
De Kan Hoeve - Vakantiehuisje 3
Direct boekbaar
from your location
-
Beeld Tryntsje en haar zeven zonen
Beeld Tryntsje en haar zeven zonen
from your location
-
Van der Valk Hotel Leeuwarden
Van der Valk Hotel Leeuwarden
from your location
-
Camping Flapper - Blokhut 'Wylde Swan'
Camping Flapper - Blokhut 'Wylde Swan'
Direct boekbaar
from your location
-
Museum Bescherming bevolking
Museum Bescherming bevolking
from your location
-
Restaurant & Partycentre Bergsma Easterein
Restaurant & Partycentre Bergsma Easterein
from your location
-
Natuurkampeerterrein minicamping Singel - Camperplaats groter dan 5m
Natuurkampeerterrein minicamping Singel - Camperplaats groter dan 5m
Direct boekbaar
from your location
-
Camperplaats Kiesterzijl
Camperplaats Kiesterzijl
from your location
-
Camping it Krúswetter - Wylde Swan
Camping it Krúswetter - Wylde Swan
Direct boekbaar
from your location
-
De Borgmolen
De Borgmolen
from your location
-
Villa Vaartzicht
Villa Vaartzicht
from your location
-
Slagerij Menno Hoekstra
Slagerij Menno Hoekstra
from your location
-
De Tjonger
De Tjonger
from your location
-
-
Oostmahorn (De Skâns)
Oostmahorn (De Skâns)
from your location
