Monument Melkstaking Tweede wereldoorlog
Appelscha
De aanleiding voor de spontane landelijke staking was de bekendmaking op 29 april 1943 dat Nederlandse oud-militairen die gevochten hadden in 1940 zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland voor de Arbeitseinsatz. Door de vele Duitse doden tijdens...
De aanleiding voor de spontane landelijke staking was de bekendmaking op 29 april 1943 dat Nederlandse oud-militairen die gevochten hadden in 1940 zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland voor de Arbeitseinsatz. Door de vele Duitse doden tijdens de slag om Stalingrad was extra mankracht nodig om de Duitse oorlogsindustrie draaiende te houden. Nederlanders die weigerden te werken in Duitsland konden op ‘den strengste maatregelen’ rekenen. Daarop brak een nationale staking uit. Nooit is ook in Fryslân zo massaal het werk neergelegd als in de eerste week van mei 1943, die hier de naam “melkstaking” kreeg.
Net als elders in het land ging in Appelscha de staking gepaard met sabotage van de aanlevering van melk. Daartoe waren er al schermutselingen in Oosterwolde en Fochteloo. Aan de Derde Wijk werd op 4 mei geprobeerd de bussen van de melkauto te trekken. Een grote groep mensen hield zich op bij het Compagnonshotel. Voor de melkauto werd geen ruimte gegeven, waarop de begeleidende veldwachter Rhebergen schoot toen het bevel van verspreiden werd genegeerd. Een Duitse patrouille werd te hulp geroepen. Zonder pardon schoten de Duitsers om zich heen. De brug bij Stokersverlaat werd opgehaald. De patrouille kwam met enig oponthoud toch bij de Eerste Wijk omdat de slinger achter gebleven was. Op deze plek openden de Duitsers het fatale vuur op de vluchters Anne de Boer, Melle Bruinsma en Jitse Kiewiet. Verslagen en verbijsterd werd onder druk van gezaghebbende Appelschasters de staking beëindigd: “gesmoord in bloed”.
Monument
Op initiatief van Piet Elmers is het hiernaast geplaatste monument tot stand gekomen:
• De gehuwde landarbeider en 35-jarige vader van twee kinderen Anne de Boer nam deel aan de meistaking 1943;
• Melle Bruinsma, ongehuwd en 19 jaar oud. Zijn werk bestond uit landarbeid en hij nam deel aan de melkstaking.
• De ongetrouwde 21-jarige Jitse Kiewiet was ook landarbeider van beroep en eveneens deelnemer aan de melkstaking.
Duitse militairen onder leiding van Hauptmann Johannes Koll schoten het vluchtende drietal tijdens de melkstaking op 4 mei 1943 hier aan de Eerste Wijk lafhartig in de rug.
- Afstand tot jouw locatie:
Here you will find Monument Melkstaking Tweede wereldoorlog
Eerste Wijk 8 aAppelscha Plan your route
from your location
In the neighbourhood
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo
Locations
View all locations-
Bolwerk Theehuisjes
Bolwerk TheehuisjesVier nog aanwezige theehuisjes die zijn gesitueerd op de Bolwerken in Franeker. Ze dateren uit de achttiende eeuw en hoorden bij de patriciërswoningen aan de Eise Eisingastraat. in de zomermaanden is de Bangatheekoepel regelmatig ’s middags geopend.
Franeker -
Riniastate
RiniastateRiniastate is een prachtig gelegen landgoed aan de rand van de Gaasterlandse bossen. Als je vanaf Oudemirdum komt aanrijden, springt de witbepleisterde state je meteen in het oog.
Oudemirdum -
Harsta State
Harsta StateHarsta State in Hegebeintum is een oude Friese state met een mooie landschapstuin met stinzenflora in het noorden van Friesland. De tuin en een gedeelte van het huis zijn opengesteld voor het publiek.
Hegebeintum -
Grote Ossenmarkt 23
Grote Ossenmarkt 23Ruim 100 jaar geleden was hier een barbierszaak gevestigd. Waarschijnlijk vormde de lambrisering, die nu nog in de woonkamer is te zien, toen ook al de wandbekleding.
Harlingen -
Dijktempel
DijktempelEen heerlijke plek om te landen; dit mooie kunstwerk van Ids Willemsma. Het wordt de Dijktempel genoemd, maar klopt dat wel?
Marrum -
Grote Kerk Allingawier
Grote Kerk AllingawierOp de terp in de dorpskern van Allingawier stond al voor het jaar 1000 een kapel en later een tufstenen kerk. In 1634 verrees er een bakstenen zaalkerk met zadeldaktoren. Rond 1785 is hij tot het huidige formaat ingekort en voorzien van een nieuw koor.
Allingawier -
Groot Deersum
Groot DeersumGroot Deersum is een voormalige stins ten oosten van het Friese dorp Achlum. De slotgracht en het poortgebouw zijn er nog steeds.
Achlum -
Roptastate
RoptastateDe Ropta State een monumentale boerderij met herenhuis en prachtig aangelegde tuin.
Wijnaldum -
Nationaal Monument Missing Airmen
Nationaal Monument Missing AirmenIn het IJsselmeer, vlakbij Molkwerum, vind je het nationaal monument Missing Airmen
Molkwerum -
Terbandsterschans
TerbandsterschansDe Terbandsterschans werd in 1580 aangelegd als onderdeel van de Friese waterlinie. In 2018 is er op deze plek een kunstwerk geplaatst ter nagedachtenis aan een verdedigingswerk.
Heerenveen