Het Cachot
Appelscha
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld,...
Tot in de 16e eeuw was een gevangenis eigenlijk een huis van bewaring, waar misdadigers wachtten op het vonnis in de vorm van lijfstraffen, verbanning of doodstraf. In de periode die daarop volgde werd de straf van “vrijheidsberoving” ingesteld, onder meer met verplichte arbeid: bijvoorbeeld het rasphuis en het spinhuis. Gevangenen moesten hier hout raspen (mannen) of wol spinnen (vrouwen). Naar aanleiding van een Frans initiatief uit 1531 werd zo’n huis van bewaring ook veel gebruikt om – als een vorm van “liefdadigheid” – bedelaars en vagebonden tijdelijk gedwongen onderdak te verschaffen.
Op het platteland kende elke woonkern wel een verblijfskot of cachot (cel onder kerktoren, gemeentehuis of anderszins) alwaar de veldwachter of de koddebeier (soort veldwachter vanaf 1521; kodde= knuppel en beieren=zwaaien) het gespuis in de vorm van vooral dronken lieden, zwervers, stropers, landlopers en zich misdragende mensen tijdelijk in liefdadigheid konden veiligstellen, ofwel ze werden “in het cachot gegooid”. Veiligstellen, ook tegen het eigenrechtelijk optreden van de burgers en boeren jegens deze veelal ontheemden.
Rond 1900 werd er van rijkswege een onderzoek gelast naar de inrichting van deze zogenaamde bewaarplaatsen. De conclusie van het onderzoek was, dat deze “huisjes van bewaring” niet meer aan de nieuwe voorschriften voldeden.
Ambtelijke molens maalden toen zeer langzaam, want pas in 1921 werd voor Appelscha een bouwopdracht voor een cachot verstrekt aan Gebr. v.d. Zee te Oosterwolde. Het behelsde het bouwen van twee cellen, één voor een mannelijke en één voor een vrouwelijke gevangene. De toenmalige veldwachter vond de plaats achter het reeds bestaande brandspuithokje de meest geschikte locatie.
Thans is het gebouwtje in het bezit van de Historische Vereniging Appelscha e.o. Door middel van subsidies hebben zij het kunnen laten restaureren. Voor zover bekend is dit het enige exemplaar van een “bewaarplaats” dat in Friesland bewaard is gebleven. Tijdens de zomermaanden is het interieur te bezichtigen door de glazen deuren.
- Afstand tot jouw locatie:
In the neighbourhood
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo
Locations
View all locations-
Buitenexpositie Stads- en Schepenfries
Buitenexpositie Stads- en SchepenfriesWat zeker niet aan een wandelroute door IJlst mag ontbreken, is de permanente buitenexpositie Schepenfries. De artistieke kroon op de viering van 750 jaar stadsrechten voor IJlst en een project dat maar liefst drie jaar onderzoek en realisatie kostte.
IJlst -
Bartel Reitsma
Bartel ReitsmaDe vingers van Bartel Reitsma betasten de piepende wekker tot hij de uit-knop heeft gevonden. Het duurt even voordat hij beseft dat het nog midden in de nacht is. O ja, de beregening van de uien.
Blije -
Hemmemapark Berltsum
Hemmemapark BerltsumVrij toegankelijk park dat zich bevindt op het terrein van de oude Hemmemastate.
Berltsum -
It Kweade Wiif Fan Hylpen
It Kweade Wiif Fan HylpenEen herinnering aan het volksverhaal ‘it Kweade Wiif fan Hylpen’ is nog te vinden op het huis aan de Buren 44 in Hindeloopen. Een gevelsteen laat een hond zien met daarboven een engeltje, wat de vleugels uitgespreid heeft boven de hond.
Hindeloopen -
Molen De Korenaar Sexbierum
Molen De Korenaar SexbierumDe Korenaar; een authentieke accomodatie die uitermate geschikt is voor uw evenement. Zo bevat de molen 2 zalen, een bar en een grote tuin. Sfeervol, romantisch monument. De molen is een officiële trouwlocatie met een prachtige tuin.
Sexbierum -
Hegebeintum
HegebeintumHet landschap langs de Friese kust heeft een bijzonder kenmerk: de terp. Terpen zijn opgeworpen woonheuvels, die bescherming moesten bieden tegen het opkomende zeewater.
Hegebeintum -
Rechthuis Oudega
Rechthuis OudegaVoor deze plek moeten we in Oudega zijn. In de 17e eeuw vestigde de Grietman van Smallingerland in het rechthuis van Oudega. De bestuurlijke bedrijvigheid was toen kenmerkend in het dorp. Na een branduitbraak werd het huis in 1738 herbouwd.
Oudega -
Keermuur Harlingen
Keermuur HarlingenNederland blijft in gevecht met het water. De waterschappen weten de zee goed in bedwang te houden met dijken en afwateringssluizen. In een plaats als...
Harlingen -
Monument voor Eise Eisinga
Monument voor Eise EisingaMonument ter nagedachtenis aan Eise Jeltes Eisinga.
Franeker -
Nicolaaskerk Stavoren
Nicolaaskerk StavorenDe Nicolaaskerk is een rijksmonument, mede vanwege het 18e-eeuwse orgel. De Nicolaaskerk is een zaalkerk met rondboogvensters en een neoclassicistische ingangsomlijsting en heeft een elegant torentje.
Stavoren