De Scheene
Wolvega
In de Rottige meente vind je een vaarweg met de naam ''De Scheene'', een vaarwater dat van Nijeholtpade naar Spanga loopt. Tussen 1850 en 1930 was ''De Scheene'' druk bevaren door turfschepen. Nu is het vooral populair voor vaarexcursies.
Sjoch alfêst efkes
Op de moerasgebieden waren destijds twee grote kolonisatiegebieden te verdelen: Linde en Tjonger. Rond 1400 werd hier De Scheene aangelegd, een scheidingssloot vanaf Nijeholtpade tot aan Spanga. ''De Scheene'' is een verwijzing naar het landschap dat in tweeën is gedeeld. Rond die tijd was deze vaart ook enorm populair bij de boeren. Zij (de boeren) kwamen hier het veenlandschap afgraven. En van droog veen krijg je turf, een brandstof die in die tijd enorm bruikbaar en belangrijk was. De afgraving vond eerst plaats in het midden van het gebied, daarna breidde het zich uit richting de rivieren Tjonge en de Linde. Hierdoor ontstonden de dorpen Nijetrijne en Oldetrijne. En aan de andere kant van de vaart de dorpen Spanga, Munnekeburen en Scherpenzeel.
Door al het afgraven van veen kwam er water te staan. De veenafgravingen verslechterden de situatie. Er bleef steeds meer water staan en vanaf dat punt had Friesland te maken met een enorme wateroverlast. Rond de 19e eeuw kwam er een regelgeving waarbij het land moest worden ingepolderd. Er werden grote stukken drooggelegd met behulp van dijken, sluizen en molens. Vanaf dat moment kon het veen worden afgegraven, en behoorde de wateroverlast tot de verleden tijd.
