Nieuwe Noordergemaal
Veenhoop
Bij het natuurgebied de Petgatten, in De Veenhoop staat hier het nieuw Noordergemaal. Het gemaal uit 1973 verouderde en moest daarom worden vervangen. Het nieuwe gemaal heeft iets bijzonders, het is namelijk gebaseerd op een Friese kapschuur.
Sjoch alfêst efkes
Het voormalige gemaal uit 1973 voldeed niet meer aan de verwachtingen, vanwege veiligheidsnormen moest het gemaal worden vervangen. Het Nieuwe Noordergemaal staat hier nog maar net. In februari 2019 werd het project opgestart en eind april 2020 werd het gemaal opgeleverd. Het zou best kunnen dat je het nieuwe Noordergemaal nog nooit hebt gezien. Dit gemaal is een indrukkende verschijning, want naast het gemaal is er namelijk een vispassage aangelegd. De vissen kunnen hier ongehinderd tussen het Krûme Gat, Wilde Mûntsegroppe en natuurgebied Petgatten De Veenhoop zwemmen. Verder vind je ten noorden van de Buitendyken polders, deze polders zullen bij extreem hoge waterstanden, onder water worden gezet voor een stabiele waterbeheersing.
- Afstand tot jouw locatie:
Hjir fine jo Nieuwe Noordergemaal
- Adres:
-
Nieuwe Noordergemaal
Butendiken
Veenhoop
- Ofstân (ôfstân):
Lokaasjes
Besjoch alle lokaasjes-
Molen De Bird
Molen De BirdDeze molen bevindt zich op het eiland De Burd nabij de Friese plaats Grou, in Nationaal Park De Alde Feanen. Het is een poldermolen die de polder drooghoudt.
GrouMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
-
Korenmolen De Kaai
Korenmolen De KaaiKorenmolen De Kaai in Sloten maalt al sinds 1775 het koren tot meel en is de opvolger van een eerdere molen die op deze plaats stond.
Sloten FRMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
-
Windmolen de Rietvink
Windmolen de RietvinkIn het Friese dorp Nijetrijne staat een molen met een bijzonder verleden. Windmolen de Rietvink werd in 1855 gebouwd en tot 1964 fungeerde de molen als poldermolen. Deze molen werd gebruikt voor het droogleggen van de veenpolder.
NijetrijneMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
-
Epey Mole
Epey MoleDe poldermolen is sinds 1982 in bezit van de Stichting De Fryske Mole en bemaalt een natuurgebied, een z.g.n. zomerpolder.
RyptsjerkMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
-
Galerie Het Gemaal
Galerie Het GemaalGalerie Het Gemaal biedt verrassende exposities: schilderijen, beelden, installaties enz. - binnen en ook buiten.
EchtenMolen of Gemaal, Kunst en Cultuur
Molen of Gemaal
-
Firdgum: terpen en zoden
cookie.message
cookie.accept_manual
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp?
FirdgumMolen of Gemaal, Extra info
Molen of Gemaal
-
Poldermolen Terpzigt
Poldermolen TerpzigtDe molen werd in 1981 gerestaureerd en is officieel op 27 mei 1981 met een rondmaal-circuit weer in werking gesteld. De molen is de kleinste spinnenkop van Friesland. Op afspraak te bezichtigen.
MarssumMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
-
Ried: bodemdaling
cookie.message
cookie.accept_manual
Ried: bodemdaling
(beluister hier het audioverhaal)
Met het blote oog is het moeilijk te zien, maar de bodem van deze omgeving ligt laag. Op sommige plekken, zoals hier bij het dorpje Ried, gaat het om een paar centimeter, maar er zijn in de buurt kommen die wel 30 centimeter lager liggen dan twintig jaar geleden.
Die bodemdaling is een belangrijke reden dat er een nieuw gemaal komt, dat het witte gemaal dat je verderop aan de Rie ziet liggen zal vervangen. Zowel de oude als de nieuwe kunnen 140 kubieke meter water per minuut naar hoger gelegen gebieden afvoeren bij hoge waterstanden. Ook doet het gemaal dienst bij stortbuien, die steeds vaker voorkomen.
Het gemaal, dat hier in de jaren zeventig van de vorig eeuw kwam, heet ‘De Mieden’. Een toepasselijke naam, want dit Friese woord betekent een laaggelegen land aan de rand van het dorp, land dat alleen gebruikt kon worden om van gras hooi te maken en aan het vee te geven.
Een jaar of vijf geleden bleek renovatie van het gemaal nodig, maar dat bleek lastig, omdat de vijzels diep genoeg moeten zijn als de bodem nog verder zakt. Daarom besloot Wetterskip Fryslân om een hele nieuwe te laten maken, die ook op verdere bodemdaling is berekend.
Hoe het komt dat de bodem is gedaald? Zout- en gaswinning. Vanaf 2004 is op een handvol locaties hier in de omgeving namelijk gas uit de bodem gewonnen. Toen bleek dat de bodem meer daalde dan was verwacht, is daarmee gestopt. Bij Tzummarum en Sexbierum is lange tijd zout uit de bodem gehaald, maar nu wordt overgestapt op winning uit de bodem van de Waddenzee. De bedrijven die de stoffen winnen, Vermillion en Frisia Zout, betalen mee aan gemalen als deze om de waterhuishouding te regelen.
Ingesproken door:
Beeldend kunstenaar Rob Sweere zit al sinds 1989 in het vak. Hij werkt met permanente monumentale installaties in de publieke ruimte en maakt tijdelijke installaties voor tentoonstellingen en festivals. Wereldwijd werkt Rob met groepen mensen.
Zo heeft hij Joop Mulder leren kennen tijdens Oerol. “Joop dacht op een schaal waarop ik zelf ook graag denk, maar die in de visie van anderen niet of weinig voorkomt. Samen met Joop kon je echt tot de max denken. Hij was niet bang en gaf vertrouwen. Jammer dat velen in onze omgeving niet zo onbevangen durven te dromen en ervoor te gaan. Ik zal Joop missen als dromer en als reisgenoot in deze maatschappij.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of PlaceHet gemaal, dat hier in de jaren zeventig van de vorig eeuw kwam, heet ‘De Mieden’. Een toepasselijke naam, want dit Friese woord betekent een laaggelegen land aan de rand van het dorp.
RiedMolen of Gemaal, Extra info
Molen of Gemaal
-
De Vrouwbuurtstermolen
De VrouwbuurtstermolenDe laatste historische molen op Het Bildt, gelegen op een prachtige locatie aan de 11-steden vaarroute. Iedere zaterdagmiddag, bij voldoende wind, is de molen in bedrijf en te bezichtigen.
VrouwenparochieMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
-
Poldermolen De Puollen
Poldermolen De PuollenHet Moundersplak. Een verdraait mooi rustpunt. Bedien jezelf in de koffiekamer van de Molenaar en geniet van het landelijke uitzicht. Bezoek molen De Puollen (als deze draait) en naastgelegen vogelhut.
DronrijpMolen of Gemaal
Molen of Gemaal
Rûtes dy't dizze lokaasje passearje
Besjoch alle rûtes-
E-chopper pontjesroute Drachten-Earnewâld
E-chopper pontjesroute Drachten-Earnewâld(35,5 km)DrachtenSolex/Brommer/Scooter
Solex/Brommer/Scooter
-
Fietsrondje Smallingerland
Fietsrondje Smallingerland(39,5 km)De VeenhoopRecreatief, E-bike
Recreatief
-
Het mooie van De Veenhoop-Drachten
Het mooie van De Veenhoop-Drachten(33,6 km)De VeenhoopRecreatief, E-bike
Recreatief
-
De Veenhoop-Drachten | Bonifatius Kloosterpad: etappe 4
De Veenhoop-Drachten | Bonifatius Kloosterpad: etappe 4(14,1 km)De VeenhoopWandeltocht
Wandeltocht

Nieuwe Noordergemaal
Diel dizze side
social.link.success
social.link.error