Locations
3481 to 3504 of 5380 results
-
B&B De Koesfabriek
B&B De Koesfabriek
from your location
-
Kaatsveld Hitzum KV De Eendracht
Kaatsveld Hitzum KV De Eendracht
from your location
-
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Psychiatrische zorg in oorlogsomstandigheden
Het Psychiatrisch Ziekenhuis (de PZ) in Franeker was en is een begrip in Friesland. Tijdens de bezetting moest het, naast de achthonderd eigen patiënten, ook bewoners van twee andere instellingen onderdak bieden. De bezetters hadden hun gebouwen gevorderd. Ook andere oorlogsslachtoffers, waaronder evacués uit Limburg, werden opgevangen en verzorgd. En was de TBC-afdeling een ideale plek voor onderduikers.
In de laatste oorlogsmaanden voorzien de keukens van het ziekenhuis al die mensen, en ook nog een groot deel van de Franeker bevolking, van eten.
In 1930 is ten westen van de stad een gloednieuwe en moderne huisvesting verrezen, Groot Lankum genaamd. Het oude onderkomen in de binnenstad (het “Binnengesticht”) blijft daarnaast ook in gebruik. De behandeling van psychiatrische aandoeningen staat nog in de kinderschoenen, medicijnen zijn er nog niet. Patiënten liggen de hele dag in bed, niets te doen.
Het ziekenhuis heeft een TBC-afdeling, die vanwege het besmettingsgevaar geïsoleerd is van de rest van het gebouw. Dat maakt het een perfecte onderduikplaats, de bezetter staat niet te trappelen om daar te controleren . . .
Het is februari 1943 als de Duitsers het Psychiatrisch Ziekenhuis Vogelenzang in Bennebroek vorderen. 369 Patiënten en 100 medewerkers moeten weg en worden met treinen naar Franeker overgebracht. De Franeker patiënten uit het Binnengesticht verhuizen naar de grote zolderverdieping van het nieuwe Groot Lankum, om plaats te maken voor de gasten. De ruimte is veel te krap, maar er is geen keuze.
Als de geallieerde opmars het zuiden van Nederland bereikt, stagneert het front en is vooral de provincie Limburg een tijdlang strijdgebied. Bewoners moeten worden geëvacueerd. In januari 1945 arriveert een trein vol mensen uit Roermond en omgeving na een barre reis verzwakt en hongerig in Franeker. Voordat ze kunnen worden ondergebracht bij gastgezinnen in de omliggende dorpen, worden ze door de medewerkers van de PZ verzorgd en van eten voorzien. Zieken worden opgenomen in het toch al overvolle ziekenhuis.
Alsof het allemaal nog niet moeilijk genoeg is, komen er op 27 maart 1945 ook nog eens 528 patiënten met hun verplegers van het Psychiatrisch Ziekenhuis Dennenoord uit Zuidlaren bij. De panden daar moeten op last van de bezetters op stel en sprong worden ontruimd, want er moet een Duits noodhospitaal in worden gevestigd. De keukens van de PZ moeten alle zeilen bijzetten om de vele monden te voeden. Gelukkig is men eerder al begonnen met het verbouwen van grote hoeveelheden groenten op de terreinen en worden er veertig varkens gehouden voor de vleesbehoefte. Boeren uit de omgeving leveren aardappelen en rapen. Per dag gaat er 3600 kilo aan aardappelen doorheen.
In de allerlaatste dagen voor de bevrijding van Franeker, die uiteindelijk op 15 april plaatsvindt, komt er nog een Duitse order om de PZ te ontruimen, om plaats te maken voor gewonde Duitse soldaten. Maar zover komt het niet meer, de Canadese bevrijders zijn al in aantocht en de bezetters vertrekken halsoverkop.
Een televisiedocumentaire van Omrop Fryslân (deels Friestalig) over de PZ in oorlogstijd ziet u hier.
from your location
-
-
Vogelkijkhut de Rottige Meente
Vogelkijkhut de Rottige Meente
from your location
-
-
Yachtcharter Wetterwille - Simmerskip 900 Tigris
Yachtcharter Wetterwille - Simmerskip 900 Tigris
Direct boekbaar
from your location
-
Camping de Stjelp
Camping de Stjelp
from your location
-
Veerpont Vlieland
Veerpont Vlieland
from your location
-
Waddeninzicht botenverhuur
Waddeninzicht botenverhuur
from your location
-
Graasboerderij
Graasboerderij
from your location
-
Freek Kamma ‘De Witte Papoea’
Freek Kamma ‘De Witte Papoea’
from your location
-
Willem Barentsz Expedition Ship
Willem Barentsz Expedition Ship
from your location
-
Elfstedenhal
Elfstedenhal
from your location
-
B&B Vossepark
B&B Vossepark
from your location
-
BijMokbaai
BijMokbaai
from your location
-
Groepsaccommodatie Cleyn Alserd
Groepsaccommodatie Cleyn Alserd
from your location
-
Ontmoetingskerk Beetsterzwaag
Ontmoetingskerk Beetsterzwaag
from your location
-
Watersportbedrijf ANJA
Watersportbedrijf ANJA
from your location
-
Petgaten
Petgaten
from your location
-
Vuurtoren van Lemmer
Vuurtoren van Lemmer
from your location
-
Camping Ykema - Groepsaccommodatie Camping Ykema
Camping Ykema - Groepsaccommodatie Camping Ykema
Direct boekbaar
from your location
-
Welgelegen - Sunset kamer
Welgelegen - Sunset kamer
Direct boekbaar
from your location
-
Postagentschap
Postagentschap
from your location
-
Marboei MB43
Marboei MB43
from your location
-
Rustpunt Anjum
Rustpunt Anjum
from your location
