Fatum molen
Fatum
De Fatum molen is een poldermolen in Fatum, dicht bij Tzum. De functie was het bemalen van de polder Fatum.
Spinnekopmolen Fatum is een van de twee spinnekopmolens die Tzum rijk is; deze molen bemaalde tot de ruilverkaveling de Fatumerpolder.
Het oorspronkelijke bouwjaar is niet bekend. In 1914 is de molen gedeeltelijk verbrand; het onderhuis vertoont binnen nog altijd brandsporen.
Dat deze molen nog bestaat is vermoedelijk te danken aan het mislukken van een reorganisatie van de waterschappen rond het dorp Tzum. In 1910 werd een eerste vergadering hierover gehouden; uiteindelijk stemde de overgrote meerderheid van de betrokkenen er niet mee in. In 1924 werden de plannen definitief opgegeven.
De molen is op afspraak geopend voor bezichtiging. Molenaar: Fred van Geest
E-mailadres f.van.geest@kpnplanet.nl
- Afstand tot jouw locatie:
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Molen de (Greate) Klaver Bolsward
Molen de (Greate) Klaver BolswardDeze molen aan de rand van het industrieterrein in Bolsward was vroeger onderdeel van het Bolswarder Weeshuis.
Bolsward -
Molen Welgelegen
Molen WelgelegenIn het centrum van Heerenveen staat een prachtige oude molen, genaamd Welgelegen, ook wel Tjepkema’s molen. Enkele jaren geleden is hij helemaal gerenoveerd.
Heerenveen -
Poldermolen Heechhiem
Poldermolen HeechhiemHeechhiem is een poldermolen nabij het Friese dorp Deinum, dat in de Nederlandse gemeente Waadhoeke ligt. Functie is het bemalen van de Heechhiemsterpolder. Op afspraak te bezichtigen.
Deinum -
Gemaal Roptazijl
Gemaal RoptazijlTjerk Hiddes vertelt het bijzondere verhaal achter het Roptasyl. Nu zie je er niet veel van terug, maar in de 17e eeuw was het syl het toneel van ruzies tussen Harlingen en Franeker.
Wijnaldum -
Penninga's Molen
Penninga's MolenIn juni 1900 koopt Auke Penninga de uit Westzaan afkomstige pelmolen "De Jonge Dolfijn" en deze herbouwt hij aan de Jouster Skipsleat als ve...
Joure -
Rispens Poldermolen Easterein
Rispens Poldermolen EastereinBijzonder aan deze molen is het gedicht welke op het stichtingsbord te lezen is. Dit stichtingsbord is gemaakt door de molenmaker die verantwoordelijk was voor de bouw en dateert uit 1821!
Hidaard -
Westhoek: verzilting
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen
Westhoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
De Borgmolen
De BorgmolenDe Borgmolen werd in 1895 gebouwd ter bemaling van de voormalige polder De Nije Borgkrite. Vanaf 1954 was hij niet meer maalvaardig. Als gevolg van he...
Grou