Plan en boek je bezoek aan Friesland
Hoe ziet jouw droomreis naar Fryslân eruit? Kies waar je gaat uitslapen, een vorkje prikt en op welk evenement je los gaat met de Friezen. Wie neem jij mee om de noordelijkste provincie van Nederland te ontdekken?
Overnachten
-
Lutz Watervilla's - Wettervilla Fjirtjin
Lutz Watervilla's - Wettervilla Fjirtjin
Direct boekbaar
-
Zeilschool Neptunus - het Dorpshuis
Zeilschool Neptunus - het Dorpshuis
Direct boekbaar
Eten en Drinken
Zien en Doen
-
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
-
-
Firdgum: terpen en zoden
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
-
Evenementen
-
Lazy Sunday bij Paviljoen Salt
Lazy Sunday bij Paviljoen Salt
11 januari 2026, 8 februari 2026 en 8 maart 2026
Terherne -
Kok & Reineman, met akoestische roots muziek, in de serie 'Muziek +'
Kok & Reineman, met akoestische roots muziek, in de serie 'Muziek +'
vrijdag 20 februari 2026
Leeuwarden -
South African Roadtrip - We Are Family
South African Roadtrip - We Are Family
woensdag 14 januari 2026
Sneek -
Maurits Fondse zingt en speelt nummers van Billy Joel
Maurits Fondse zingt en speelt nummers van Billy Joel
zaterdag 4 april 2026
Ter Idzard -
Dianne Liesker & Hanneke Drenth - Tis hier geen hotel 3
Dianne Liesker & Hanneke Drenth - Tis hier geen hotel 3
zaterdag 28 maart 2026
Gorredijk -
Omdenken | Zoals verwacht loopt alles anders
Omdenken | Zoals verwacht loopt alles anders
donderdag 26 maart 2026
Drachten -
Compagnie Barrevoets, Theater met cello en orgel MILONGE XL, DE PELGRIMS
Compagnie Barrevoets, Theater met cello en orgel MILONGE XL, DE PELGRIMS
zondag 31 mei 2026
Sint-Jacobiparochie -
Herder’s Herd door blokfluitist Juho Myllylä
Herder’s Herd door blokfluitist Juho Myllylä
vrijdag 30 januari 2026
Stiens -
SLOWTriatlon® Waterland van Friesland
SLOWTriatlon® Waterland van Friesland
zaterdag 19 september 2026
Koudum -
Winterwandeling langs damherten vlakbij Katlijk
Winterwandeling langs damherten vlakbij Katlijk
zaterdag 3 januari 2026
Katlijk -
Dolfje Weerwolfje & Foeksia de Miniheks
Dolfje Weerwolfje & Foeksia de Miniheks
zaterdag 21 februari 2026
Sneek -
Scapino Ballet Rotterdam | Anima Obscura
Scapino Ballet Rotterdam | Anima Obscura
dinsdag 3 maart 2026
Drachten -
Powerized: Dance Little Marionette
Powerized: Dance Little Marionette
donderdag 12 maart 2026
Drachten -
Theater Terra Alice in Wonderland (6+)
Theater Terra Alice in Wonderland (6+)
zaterdag 2 mei 2026
Sneek -
Het Houten Huis | DeRonde/Deroo | Hou vast (7+)
Het Houten Huis | DeRonde/Deroo | Hou vast (7+)
zaterdag 4 april 2026
Drachten
Routes
-
Foodroute Middelsee: Oud en nieuw land aan de waddenkust
Foodroute Middelsee: Oud en nieuw land aan de waddenkust
(59 km)Leeuwarden -
IIsbaankeunstrûte | Mirns Zuidwest Fryslân | Fietsroute
IIsbaankeunstrûte | Mirns Zuidwest Fryslân | Fietsroute
(31,9 km)Mirns -
Kroegjesroute: De randen van het Rijsterbos
Kroegjesroute: De randen van het Rijsterbos
(5,8 km)Rijs -
Driewegsluis | fietsen langs de Turfroute
Driewegsluis | fietsen langs de Turfroute
(63,3 km)Nijetrijne -
Vogels spotten langs Nationaal Park Lauwersmeer
Vogels spotten langs Nationaal Park Lauwersmeer
(26,2 km)Engwierum -
Rondje Sneekermeer met pontjes | Fietsroute
Rondje Sneekermeer met pontjes | Fietsroute
(34,2 km)Terherne -
Van station naar station: Hurdegaryp - Wyns - Leeuwarden
Van station naar station: Hurdegaryp - Wyns - Leeuwarden
(23,8 km)Tytsjerk -
Kollumeroord-Dokkum | Klooster Claercamppad: etappe 3
Kollumeroord-Dokkum | Klooster Claercamppad: etappe 3
(17,4 km)Kollumerpomp -
Van stad naar stad: Sneek - IJlst | Fietsrondje
Van stad naar stad: Sneek - IJlst | Fietsrondje
(16 km)Sneek -
Wouterswoude - Oenkerk | Elfstedenpad: etappe 14
Wouterswoude - Oenkerk | Elfstedenpad: etappe 14
(18,4 km)Wouterswoude -
Mildam en omgeving | wandelen langs de Turfroute
Mildam en omgeving | wandelen langs de Turfroute
(16,2 km)Mildam -
Donkerbroek - Bakkeveen - Haulerwijk | Stellingenpad: etappe 10
Donkerbroek - Bakkeveen - Haulerwijk | Stellingenpad: etappe 10
(28,1 km)Donkerbroek -
Wandelrondje Langweer - Teroele - Sint Nicolaasga
Wandelrondje Langweer - Teroele - Sint Nicolaasga
(14 km)Langweer -
Oldeberkoop en omgeving | wandelen langs de Turfroute
Oldeberkoop en omgeving | wandelen langs de Turfroute
(11,3 km)Oldeberkoop -
Holwerd - Noard-Fryslân Bûtendyks | Rondjes om de kerken
Holwerd - Noard-Fryslân Bûtendyks | Rondjes om de kerken
(10,1 km)Holwerd -
Wandelroute It Wikelslân | Nationaal Park De Alde Feanen
Wandelroute It Wikelslân | Nationaal Park De Alde Feanen
(5 km)Earnewâld
Op pad met korting
-
Vispakket - luxe vissersboot | Week + accommodatie
Vispakket - luxe vissersboot | Week + accommodatie
vanaf € 619,00
-
Visarrangement - Stalen Visboot | 1 week + logies
Visarrangement - Stalen Visboot | 1 week + logies
vanaf € 438,00
Zakelijk reizen
Op zoek naar inspiratie op zakelijk gebied? Meet in Friesland helpt je graag een beetje op weg. Regelmatig gaan journalisten voor Meet in Friesland op pad en delen ze blogs met inspiratie.
Ga naar Meet in Friesland
Bewust op reis
Laat je verrassen hoe makkelijk het soms is om andere, bewustere keuzes te maken. Hiermee verlaag je je eigen footprint en maken we van Friesland een betere plek.
Bekijk de tips