Sustainable Ceramics #2: Investigating a footprint

Deze tentoonstelling legt de keerzijde van keramiekproductie bloot, zoals grondstoffenwinning, wegwerpcultuur en de impact op de klimaatcrisis, en stelt vragen als: moet er nog nieuwe keramiek worden gemaakt? En zo ja, hoe kan dat duurzaam?

In drie delen neemt de expositie bezoekers mee langs de geschiedenis, impact en mogelijke toekomst van keramiek, waarbij het koffie- of theekopje als drager van verhalen fungeert. Het eerste deel toont het Smogware-project van Lab AIR.

Smogware
In dit participatieve project worden porseleinen serviezen geglazuurd met fijnstof uit verschillende steden – verzameld door inwoners – en ingezet als ‘conversation piece’. Hiermee maken de ontwerpers de onzichtbare sporen van luchtvervuiling tastbaar en laten ze zien hoe keramiek kan bijdragen aan bewustwording over onze gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het milieu.

Van 16de-eeuws porselein tot IKEA-mok
Het tweede deel van de tentoonstelling brengt de historische ontwikkeling van keramiek in beeld. Aan de hand van vier kopjes, van 16de-eeuws Chinees porselein tot de overbekende IKEA-mok, wordt inzicht gegeven in de productie, arbeidsomstandigheden en ecologische impact door de eeuwen heen. Lab AIR koppelt deze verhalen aan een grafische laag, waarin footprint en logistiek worden weergegeven. Zo wordt zichtbaar hoe ambacht, industrie en economische systemen samenhangen met sociale ongelijkheid en milieubelasting.

Hedendaagse makers
In het derde deel richt de tentoonstelling zich op hedendaagse makers. Zij tonen keramiek van gerecycled porselein, lokaal gewonnen klei en ongebakken aardewerk, en laten zien hoe het anders kan: liefdevol omgaan met grondstoffen en oog hebben voor mens en aarde. Het museum en Lab AIR laten hiermee zien dat keramiek niet alleen erfgoed is, maar ook een middel om maatschappelijke vraagstukken bespreekbaar te maken. Met werk van onder andere:  Alternative Ceramics Supply (Australië); Hannah Rose Whittle en Benedetta Pompili van het Rijksakademie Tech Fellowship Programme (begeleid door Marianne Peijnenburg), Amsterdam; Studio Lotte Douwes, Rotterdam; en Fabrikaat, Nijmegen.

Lab AIR
Research- en designstudio Lab AIR is opgezet door social designer en architect Iris de Kievith samen met designer en PhD-onderzoeker Annemarie Piscaer. Zij werken aan projecten die gericht zijn op het vergroten van kennis over ingewikkelde zaken als luchtkwaliteit, en inspireren met kansen voor een verandering richting een gezonde toekomst. Zij initiëren daarvoor zelf projecten en werken samen met verschillende disciplines; ontwerpers, kunstenaars, koks, wetenschappers, ambachtsmensen. In de projecten wordt publiek actief betrokken bij het maakproces, presentaties en gesprekken.

Duurzaamheid in Keramiekmuseum Princessehof 
Het Keramiekmuseum Princessehof is het nationale museum voor keramiek, gevestigd in een 18de-eeuws stadspaleis in Leeuwarden, het geboortehuis van M.C. Escher. Het museum bezit een internationaal toonaangevende collectie met topstukken uit Azië en Europa en organiseert spraakmakende tentoonstellingen die keramiek in een actuele context plaatsen.

Duurzaamheid vormt daarbij een belangrijke pijler: bestaande vitrines worden hergebruikt en bij tentoonstellings- en printmateriaal worden circulaire keuzes gemaakt. Er is een intern Green Team binnen de organisatie die doorlopend voorstellen aandraagt voor circulaire en milieuvriendelijke initiatieven en alternatieven. Het thema duurzaamheid krijgt extra nadruk in de internationale tentoonstellingsreeks Sustainable Ceramics.

In 2023, 2025 en 2027 presenteert het museum drie opeenvolgende tentoonstellingen, gecureerd door dr. Wendy Gers. De reeks onderzoekt de duurzaamheid van grondstoffen, productie, gebruik en recycling:

In 2023, 2025 en 2027 besteedt de driedelige serie Sustainable Ceramics bijzondere aandacht aan duurzaamheid van grondstoffen, productie, gebruik en recycling. De reeks is gecureerd door dr. Wendy Gers, curator moderne en hedendaagse keramiek, en bestaat uit drie tentoonstellingen:

Sustainable Ceramics #1: Recycled, Repaired, Reactivated
23 november 2023 t/m 3 november 2024

Sustainable Ceramics #2: Investigating a footprint
22 november 2025 t/m 25 oktober 2026

Sustainable Ceramics #3 besteedt aandacht voor keramiek als middel voor het bouwen van veerkrachtige gemeenschappen en zal te zien zijn vanaf november 2027 t/m oktober 2028