Kwelderwandelen in Friesland
Wie het Wad kent, kent het ritme. Van wind, van water, van stilte. In de zomer trekken veel mensen de modder in om te wadlopen. In de winter ligt dat stil. Maar dat betekent niet dat het avontuur ophoudt. Wie nu het water op afstand houdt en het land opzoekt, ontdekt de kwelders van Friesland. Geen modder tot je knieën, wel weidse uitzichten, slikranden vol vogels en een landschap dat elke dag verandert.
wat is kwelderwandelen?
Kwelderwandelen is een alternatief voor wie in de winter het Wadgevoel zoekt, zonder op het Wad te hoeven lopen. Je staat nog steeds dicht bij de zee, je voelt nog steeds het zout op je gezicht, maar je blijft op het vaste land. En dat maakt het toegankelijk. Ook in kou, wind of regen. Want laten we eerlijk zijn: dit is het soort wandeling waar een beetje tegenweer juist bij hoort.
De Friese kwelders liggen buitendijks, langs de noordkust. Hier stroomt het water nog gewoon over het land als het hoog staat. Dat levert niet alleen natte voeten op, maar ook een unieke plantenwereld en een enorme rijkdom aan vogels. Op plekken als Noarderleech, bij Hallum, wandel je over dijkpaden, langs slikvelden en door open grasland. Je ziet groepen brandganzen die rust zoeken, hoorntjes van zilte planten, glinsterende plassen in laag zonlicht. Soms hoor je niets. Soms alleen een vlucht wulpen die over je heen trekt.
grootste kweldergebied - van europa
Noarderleech is een van de grootste kweldergebieden van Europa op het vasteland. Je kunt er op eigen gelegenheid wandelen of starten bij het Kweldercentrum, waar je meer leert over het gebied. Een andere indrukwekkende plek is Westhoek, vlakbij Sint Jacobiparochie. Hier zie je hoe de natuur zijn gang gaat, zonder dat mensen ingrijpen. Wil je liever wandelen met uitzicht op het Wad, dan zijn de Paezemerlannen bij Paesens-Moddergat een mooie keus. Daar komt natuur samen met geschiedenis, en zie je nog hoe bewoners vroeger met het water leefden.
“ je ziet groepen brandganzen die rust zoeken, hoorntjes van zilte planten, glinsterende plassen in laag zonlicht. ”
Waar wadlopen in de winter stilvalt door kou en veiligheid, biedt kwelderwandelen ruimte. De paden zijn goed begaanbaar, je hoeft geen gids te hebben en je kunt gaan wanneer het jou uitkomt. Dat maakt het ideaal voor een spontane dagtocht. Geen planning, gewoon laarzen aan en gaan. Zeker voor de avontuurzoeker is dit een gouden tip: je bent buiten, je bepaalt je eigen route en je krijgt natuur die rauw en echt aanvoelt.
Kwelderwandelen is uniek - maar waarom?
-
Stilte en ruimte
Je hoort alleen je eigen stappen en het geruis van de zee. Vogels zingen, geen auto’s of toeristenmassa’s.
-
Levende natuur
Het ritme van Eb en Vloed bepaalt het landschap. Je ziet zilte planten en vogels in hun natuurlijke omgeving. Soms wel duizenden tegelijk.
-
Groot cultuurverhaal
Noarderleech was ooit werkgebied van slikwerkers. Nu is het natuurgebied waar de geschiedenis van landwinning en menselijk handelen zichtbaar is.
praktische tips
-
Goede schoenen zijn een must. Slik en modder liggen op de route.
-
Kleding in laagjes. Boven de kwelder waait het stevig en de temperatuur kan snel omslaan
-
Verrekijker meenemen. Vogels spotten is hier top.
-
Let op beschermde periodes. Sommige delen zijn gesloten in broedseizoen. Bij Noarderleech bijvoorbeeld: van ongeveer 15 maart tot 15 juli verboden terrein.
-
Start bij bezoekerscentra als Kweldercentrum Noarderleech. Daar krijg je info over routes en natuur
-
Kwelder Westhoek
Vlak buiten Sint Jacobiparochie ligt een ruig kweldergebied waar je wandelt op de overgang van land en Wad. Je hebt vrij zicht op de Waddenzee en grote kans op duizenden vogels tegelijk. Bij hoogwater is dit een topplek voor vogelaars.
-
Paezemerlannen – Paesens-Moddergat
Deze kleinschalige kwelder ligt direct achter de dijk en grenst aan een oude zomerpolder. Je loopt hier langs slik, helmgras en het geluid van rotganzen. De dijktop biedt uitzicht op Schiermonnikoog.
-
Buitendijks bij Marrum
Tussen Marrum en de zeedijk ligt een wandelroute over gras en klei, pal langs de kwelder. Bij helder weer zie je het Engelsmanplaatgebied liggen. Stilte gegarandeerd, op de wind na.
wandelen - en beschermen
Je loopt hier niet in een decor, je loopt door een levend systeem. De kwelders zijn kwetsbaar, en juist daarom bijzonder. Veel vogels gebruiken deze gebieden als rustplek, midden in hun trek tussen Noord-Europa en Afrika. Elke verstoring kost ze energie, die ze nodig hebben om de reis te overleven. Door op de paden te blijven en rekening te houden met de seizoenen, help je mee. Je wandeling is dan niet alleen mooi, maar ook waardevol.