Wandelroute 11fountains: Franeker
Over de stadswandeling
Franeker is een kleine academische stad, met verstopte tuinen en karakteristieke gevels. Ideaal voor een kleine wandeling met grote impact. Van de overdadige gevels binnen de grachten, tot de bolwerken en verstopte tuinen in de binnenstad. Wie oog voor detail heeft, kijkt hier zijn ogen uit. Over kijken gesproken; Franeker, dat vroeger een universiteitsstad was, is ook de stad van de sterrenkijkers. De briljante astronoom Jan Hendrik Oort komt er vandaan, en je vindt er het oudste nog werkende planetarium gebouwd door amateur-astronoom Eise Eisinga. In deze route van zo’n 30 minuten, ervaar je het verhaal achter de fontein en kom je langs de pareltjes van deze stad.
TIP: 11fountains - de podcast
Luister voorafgaand of tij…
Over de stadswandeling
Franeker is een kleine academische stad, met verstopte tuinen en karakteristieke gevels. Ideaal voor een kleine wandeling met grote impact. Van de overdadige gevels binnen de grachten, tot de bolwerken en verstopte tuinen in de binnenstad. Wie oog voor detail heeft, kijkt hier zijn ogen uit. Over kijken gesproken; Franeker, dat vroeger een universiteitsstad was, is ook de stad van de sterrenkijkers. De briljante astronoom Jan Hendrik Oort komt er vandaan, en je vindt er het oudste nog werkende planetarium gebouwd door amateur-astronoom Eise Eisinga. In deze route van zo’n 30 minuten, ervaar je het verhaal achter de fontein en kom je langs de pareltjes van deze stad.
TIP: 11fountains - de podcast
Luister voorafgaand of tijdens de stadswandeling naar 11fountains - de podcast. Leer meer over de stad en de fontein vanuit het oogpunt van een stadsbewoner. De aflevering vind je hier.
Over de Oortfontein
De fontein is een ode aan de wereldberoemde, in Franeker geboren astronoom Jan Hendrik Oort. Zijn aanname dat zich rondom ons zonnestelsel een ‘wolk’ van miljarden komeetachtige objecten beweegt, betekende een doorbraak in de astronomie. De fontein is ontworpen als een reeks watervallen die vanuit een schaal langs een verticale ketting van nachtkleurige parels in het bassin stromen. Een van de parels is zilverkleurig, als de kleur van de maan, een ander is verguld, de kleur van de zon. ‘De Oortwolk’ zelf is een nevel van fijne druppeltjes die vanuit een goudkleurig gaaswerk in de schaal vallen.
Parkeren
Voorstraat & Sint Martiniplantsoen (€, 5 min. lopen, kort parkeren)
Parkeerterrein Leeuwarderweg (€, 5 min. lopen, kort parkeren)
Dit ga je zien
11fountains Franeker
De fontein is een ode aan de wereldberoemde, in Franeker geboren astronoom Jan Hendrik Oort. Zijn aanname dat zich rondom ons zonnestelsel een ‘wolk’ van miljarden komeetachtige objecten beweegt, betekende een doorbraak in de astronomie.
Koninklijk Eise Eisinga Planetarium
Aan het plafond van de woonkamer van een prachtig grachtenhuis in Franeker bevindt zich UNESCO Werelderfgoed én het oudste nog werkende planetarium ter wereld.
Korendragershuisje
Het huisje voor korendragers en zakkendragers. Monumentaal pand, gratis toegankelijk, met een museale functie.
De Mouterij Franeker
Voormalig schuilkerkje. Stichting De Mouterij heeft de kerkzaal met zorg gerestaureerd en geschikt gemaakt voor culturele activiteiten.
Keatsmuseum
Het Keatsmuseum is het oudste sportmuseum van Nederland. Het museum geeft in haar vaste opstelling een beeld van de historische ontwikkeling van de kaatssport. In wisselende tentoonstellingen vindt je er alles over de kaatssport.
Museum Martena
In Museum Martena komt het verleden tot leven. Je neemt een kijkje in het leven van oud-bewoners, bekende Franekers, geleerde vrouwen (Anna Maria van Schurman) en de Academie van Franeker. Je mag kijken, voelen, ruiken, horen en proeven.
11fountains Franeker
De fontein is een ode aan de wereldberoemde, in Franeker geboren astronoom Jan Hendrik Oort. Zijn aanname dat zich rondom ons zonnestelsel een ‘wolk’ van miljarden komeetachtige objecten beweegt, betekende een doorbraak in de astronomie.
Beschrijving
11fountains Franeker
De fontein is een ode aan de wereldberoemde, in Franeker geboren astronoom Jan Hendrik Oort. Zijn aanname dat zich rondom ons zonnestelsel een ‘wolk’ van miljarden komeetachtige objecten beweegt, betekende een doorbraak in de astronomie.
- Hoe kerk en kunst de stad vormde
Pal naast de Martinikerk staat de Oortwolkfontein. Een smalle fontein met boven op een gouden bol, waar om de zoveel tijd een koele wolk van damp uit wordt geblazen. De fontein verwijst met het goud, zwart en wit naar de kleuren in onze sterrenhemel, als eerbetoon aan astronoom Jan Hendrik Oort. Hier begint deze korte wandeling door Franeker. - Duik niet direct de stad in, ook al is dat verleidelijk. Een rondje om de kerk is namelijk zeer de moeite waard dankzij de prachtige tuin vol kruiden als valeriaan, verbena, nepeta en salvia. De kerk is van oudsher een belangrijk onderdeel van de stad. Niet alleen om de religie die het bracht, maar ook omdat Franeker als universiteitsstad tijdens de Reformatie protestantse predikanten opleidde.
- Eise Eisinga Planetarium
Wandel nu de stad in, met aan je linkerhand het voormalig weeshuis waarin nu de Franeker Academie is gevestigd. Aan je rechterhand een indrukwekkend gebouw met luiken en houten balken, waar nu een bakkerij in zit. Voorbij dit gebouw sla je rechtsaf en loop je recht op het Eise Eisinga Planetarium af. In dit kleine museum vind je het oudste nog werkende planetarium ter wereld. Maar kijk vooral eerst even naar links. Hier zie je de schitterende gevel van het stadhuis in Friese renaissancestijl. Een kunstwerk an sich en het bezoeken waard! Je kunt het stadshuis van dinsdag t/m vrijdag ook van binnen bekijken en een rondleiding volgen. - Naast het Eise Eisinga Planetarium zit brasserie De Stadstuin. De gevel is al bijzonder, met opvallende houten elementen in de etalage. Maar de tuin die achter deze brasserie schuilt maakt hem vooral een bezoekje waard. Nog geen zin in wat lekkers? Dan wandelen we even door en volgen we de gracht aan de rechterhand. Deze gracht leidt je naar het piepkleine Korendragershuisje. Aan het einde van de straat vind je op links het huisje. Een mini-museum waar je gratis binnen kunt glippen.
- Vervolg de route op de Zilverstraat en sla bij Dierenwinkel De Korenaar linksaf de Leeuwarderend in om naar het Franeker bolwerk te wandelen. Hier wordt de wereld om je heen even helemaal groen. Loop hier nog niet het bolwerk op, maar kies eerst het paadje direct naast het water, om naar het Geuzengat te wandelen. Dit recent gerestaureerde eeuwenoude gangetje was ooit een ontsnappingsroute om de stad in en uit te komen.
- Theekoepeltje
Keer nu terug naar het hoge pad op het bolwerk, om langs het Theekoepeltje te lopen. Dit prieeltje met schitterend behang wordt in de zomer iedere twee weken door een andere kunstenaar gebruikt als atelier. Voel je welkom om even je hoofd om het hoekje te steken en een praatje te maken met lokale kunstenaars. Als je verder doorloopt kom je ook langs de vier theehuisjes op de wal. - Keatsen
De route gaat verder. Loop het Noorderbolwerk uit en sla aan het einde linksaf, om via het Hocquart de eerste weg rechts in te slaan om via het Westerbolwerk bij het Sjûkelân (zeg: sjoe-ke-lawn) uit te komen. De plek waar sinds de negentiende eeuw de jaarlijkse kaatswedstrijden worden gehouden. Franekers kennen de kunst van het keatsen (kaatsen) als geen ander. Aan het einde van het Westerbolk werk sla je linksaf op de Vijverstraat om daarna de Voorstraat in te slaan. Hier vind je ook het Keatsmuseum, waar je alles leert over deze cultuurhistorische sport. - Museum Martena
Wandel je de winkelstraat verder in, dan vind je halverwege aan je rechterhand Museum Martena in een indrukwekkende middeleeuwse stins. Hop hier even door het hek aan de rechterkant om de tuin achter deze stins te bezoeken. Loop je na dit rondje weer rechtdoor, dan kom je weer aan bij de Martinikerk, waar een gezellig terras met kunstige gevels een uitstekende afsluiting van je route is. Alle horeca van Franeker vind je hier.
11fountains Franeker
De fontein is een ode aan de wereldberoemde, in Franeker geboren astronoom Jan Hendrik Oort. Zijn aanname dat zich rondom ons zonnestelsel een ‘wolk’ van miljarden komeetachtige objecten beweegt, betekende een doorbraak in de astronomie.
- 97
- 98
- 78
- 99
- 65
