Laad je op voor een lang gezond leven

Opladen is niets anders dan je interne batterij weer voorzien van nieuwe fysieke, mentale en emotionele energie. Als je regelmatig oplaadt, blijf je gezond en energiek en sta je positiever in het leven. En dat is belangrijk, want uit onderzoek blijkt dat mensen die veel positieve emoties ervaren een beter werkend immuunsysteem hebben en daardoor minder snel ziek worden.  

Blue zones

Dat fenomeen zag Dan Buettner terug op een aantal plekken op aarde die de term ‘blue zone’ meekregen. Buettner is journalist bij National Geographic. Hij markeerde ze met een blauwe viltstift op de wereldkaart, verrast door de gezondheid en levensverwachting van de mensen daar. Oud worden op een gezonde manier is tenslotte iets waar we allemaal op hopen. De vijf blue zones zijn Okinawa in Japan, Loma Linda in Californië, Nicoya in Costa Rica, Ikaria in Griekenland en Sardinië in Italië. 

Samen met een team van experts constateerde Buettner dat de levenswijzen van de mensen in de blue zones vier dingen gemeenschappelijk hebben:

1. Voeding
   Grotendeels plantaardig, weinig dierlijke eiwitten en stoppen met eten wanneer er verzadiging is en niet ‘pas wanneer er niets meer bij kan’. 

2. Bewegen
   De mensen bewegen veel, maar ‘gewoon’, tot op hoge leeftijd. Zonder sportscholen of stappentellers. 

3. Zingeving
   Mensen hebben een leven en bezigheden die ze als zinvol ervaren en ze blijven dat tot op hoge leeftijd doen. Pensionering en stoppen met werk kennen ze vaak niet, wel passen ze het werk aan. 

4. Sociale inbedding
   Mensen maken deel uit van een sociale gemeenschap. Dat kan een dorpsgemeenschap zijn, een familieverband of een spirituele gemeenschap, maar het belangrijkste is dat ze niet eenzaam zijn.

Bron: Insititute for Positive Health

Nu is Friesland geen blue zone, maar heeft het wel ambities. Hier lees je meer over in het e-magazine dat je hier gratis kunt aanvragen. We hebben hier wel de mogelijkheden om aan deze vier aspecten van een lang gezond leven te werken. Of je nu permanent blijft of even op bezoek komt. Opladen in Fryslân is een must.

Gelukkigste inwoners van Nederland

Het is niet voor niets dat Friezen de gelukkigste inwoners van Nederland zijn. Dit blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek en ook het Planbureau Fryslân, dat samen met de andere noordelijke provincie de welvaart peilt. Brede welvaart welteverstaan. Die gaat niet alleen om financiële welvaart en inkomen.

‘Brede welvaart gaat over alles wat mensen van waarde vinden. Dat is niet alleen uit te drukken in geld en economische groei, maar gaat ook over de kwaliteit van leven. Hier en nu, maar ook de effecten voor latere generaties of mensen elders in de wereld.’ - Planbureau Fryslân

Ze monitoren op een aantal vlakken hoe het gaat met het geluk dat mensen voelen: op het gebied van natuur en landschap bijvoorbeeld.

Opladen in de natuur

De natuur heeft een positief effect op ons welzijn. Negatieve emoties verminderen, stress neemt af, je energieniveau neemt juist toe en je positieve gevoelens ook. Volgens natuurkundige en wetenschapsjournalist Mark Mieras is dat niet zo gek: ‘We zijn als mensen geëvolueerd in de natuur, dat is ons thuis. Natuur is een onderdeel van ons systeem.’

De prikkels die de natuur ons geeft zijn bovendien eenvoudig te verwerken voor het brein: ‘Ze vragen ‘zachte aandacht’ die ruimte overlaat om te denken en ordenen.’ En dat is precies wat je nodig hebt om op te laden. Geen prikkels van deadlines, verkeer, geluiden en afspraken, maar rust en ruimte. Om je heen én in je hoofd.

De provincie Fryslân heeft maar liefst vier Nationale Parken en natuurlijk het Unesco Werelderfgoed de Waddenzee, met daarnaast twee Nationale Landschappen. Allemaal natuur waar we zuinig op zijn en die we behouden voor de toekomst. Al dat groen geeft je de ruimte en reden om te bewegen.

Net stinne mar rinne

Niet zeuren maar lopen, is een Frysk gezegde dat je ook kunt vertalen als: niet twijfelen maar doen. Hoe krijg je weer energie als je helemaal leeg bent? Door te bewegen, het liefst buiten. 

Stress, vermoeidheid en angst verzwakken je immuunsysteem én zorgen ervoor dat je hersenen binnenkomende signalen eerder als negatief labelen. Je bekijkt de wereld dan als het ware door een grijze bril, in plaats van een vrolijke roze. Bovendien verkleint deze staat van zijn je vermogen om creatief te denken en oplossingen te verzinnen. Kansen en mogelijkheden die je in een gezonde, energieke en positieve staat wel ziet, neem je niet meer waar als je vermoeid, gestrest en ‘leeg’ bent.

Het is in Fryslân nét iets makkelijker om de deur uit te lopen; de natuur is dichter bij huis en de reden om te gaan is motiverender. Bijvoorbeeld om een kaart op de bus te doen of groente te halen bij de lokale boer. Laaf je aan de melktap, koop verse eieren langs de weg of aardappelen zo van het land. Wandel door onze kleine historische steden en dwaal door smalle steegjes, langs overtuinen, molens en andere bezienswaardigheden en laat je verrassen door de gemoedelijke Friese volksaard en onze prachtige taal. Fietsen kan natuurlijk ook, of varen, want aan water is er ook geen gebrek.

En met dat kleine beetje bewegen doe je jezelf een groot plezier. Elf minuten per dag stevig doorstappen is eigenlijk al genoeg, blijkt uit een onderzoek van de universiteit van Cambridge: ‘Minstens 75 minuten per week wandelen zorgt ervoor dat het risico op vroeg sterven met 23 procent vermindert, de kans dat je kanker krijgt met 7 procent omlaaggaat en de kans op hart- en vaatziekten zelfs met 17 procent.’

Recepten voor een lang leven

‘Een voedingspatroon op basis van volkoren graanproducten, groenten, noten en bonen houdt het lichaam gezond. Dat leren we uit ’s werelds ‘blauwe zones’, de gebieden waar mensen het langst leven,’ zegt National Geographic. De basics dus, geen energiebars of maaltijdrepen met extra proteïnen. Het is even wennen om je brein opnieuw aan te leren wat gezond is in een wereld waar voeding tegelijk een industrie is waar het draait om calorieën en koolhydraten. Het klinkt eenvoudig, maar eten moet er als eten uitzien, zoals het van het land komt. Ook in Fryslân hebben de meeste dorpen een supermarkt, maar kijk je verder dan zie je hier en daar kratjes en kraampjes staan met verse producten. En natuurlijk de boerderijen met winkeltjes waar je wortelen koopt waar de modder nog aan zit.

Het kopen van voedzaam eten is de eerste stap, het bereiden is een tweede. We zijn steeds minder met koken bezig en willen elke dag wat anders, terwijl het in de blue zones juist draait om gezamenlijk koken met vaak dezelfde inheemse ingrediënten, die van zichzelf gezond zijn. Daar kunnen we in Fryslân ook nog wel wat van leren.

‘Bij Coopetortilla in Santa Cruz gaan María Elena Jiménez Rojas en een tiental andere vrouwen elke dag vroeg aan het werk. Ze leggen houtvuren aan in langgerekte aardewerken ovens en bereiden in grote pannen een pittig bonenmengsel. Rojas pakt een bolletje maisdeeg zo groot als een golfbal en draait er geroutineerd een pannenkoek van. Deze gaat op een comal, een hete bakplaat van aardewerk, waarop het deeg even opbolt en dan ineen zijgt tot een prachtige tortilla. Deze maistortilla’s dragen mogelijk bij tot de lange levensverwachting. Ze vormen een goede bron van granen en bevatten complexe koolhydraten die rijk zijn aan vitaminen, mineralen en vezels. De vrouwen voegen een beetje as toe als de mais ligt te weken. Die werkt in op de celwanden van de korrels en daarbij komt niacine vrij, een cholesterolverlagend stofje. Het pigment van zwarte bonen bevat dezelfde antioxidanten als blauwe bessen, en de vezels uit de bonen reinigen de darmen.’

Bron: National Geographic

Iepen mienskip

In 2018 waren Leeuwarden én Fryslân de Culturele Hoofdstad van Europa. In het rapport is te lezen dat een van de doelen was om cultureel minder naar binnen te kijken. De sociale inbedding die we in de blue zones zien, was er wel degelijk, het culturele jaar bracht daarin een verandering teweeg. 

‘De Friezen moesten zich meer openstellen voor de wereld buiten hun eigen provincie. Daarom veranderde de organisatie het motto mienskip (gemeenschap) naar iepen mienskip: een open gemeenschap, die ook buiten de directe omgeving durft te kijken en verbindingen legt met andere gemeenschappen binnen en buiten de provinciegrenzen. Dat dit aardig lukte tijdens het Culturele Hoofdstadjaar, blijkt uit de evaluatie van de Europese Commissie. Hoewel er geen precieze data beschikbaar zijn, wordt er geschat dat het aantal internationale samenwerkingen in 2018 in Friesland vertienvoudigd was ten opzichte van andere jaren,’ schrijft Albert Meijer van Dutch Culture. 

Een groot onderdeel van de Friese cultuur is het gemeenschapsgevoel, dat door anderen vaak als stug en gesloten gezien werd. Inmiddels weten steeds meer mensen dat het even duurt voor Friezen zijn ontdooid, soms enkele minuten, maar dat ze dan gastvrij en goudeerlijk blijken te zijn. Een Fries doet wat ie zegt.

Ervaar hoe het is om te leven als een Fries

We dagen je uit om te komen opladen, Friesland Style. Kom tot rust en neem tijd voor bezinning. Hier kun je puur jezelf zijn en alleen zijn, als je dat wilt. Je kunt zomaar een praatje maken met een nuchtere Fries en erachter komen wat het is om in oprjocht minske te zijn. Een oprecht mens dus. Een Fries vraagt niet wat je doet, maar waar je vandaan komt.
 
Pak de kans om aan je vitaliteit te werken. Of dat nu gaat om een record aan bankhangen en boeklezen of fanatiek uitwaaien op de dijk en in de Friese bossen. Even flink buiten adem raken en je hartslag opkrikken, doe je het beste in de buitenlucht. En wanneer je de behoefte hebt om jouw plek in de wereld in het grotere perspectief te zien, dan beklim je één van de uitkijktorens.

Vind een nieuwe balans in je leven. Alles waar té voor staat is te veel, behalve tevreden. Wees content met je tijd in Friesland, daag jezelf uit en geniet. Als je die balans kunt vinden, dan ben je echt je batterij weer aan het opladen.