Stadsverhaal Hindeloopen
De straatjes van het knusse Hindeloopen zijn op zonnige dagen een komen en gaan van nieuwsgierige mensen. Elektrische fietsen leunen, wiel aan wiel, tegen het hek dat rond de kerk en de omringende begraafplaats loopt. Hier hoor je Friezen, Vlamingen, Brabanders, Amsterdammers, Fransen en Duitsers door elkaar praten terwijl ze foto’s maken. Van de historische huizen, de kerk, de bruggetjes, het water, de bloemen en natuurlijk de fontein. Deze staat op steenworp afstand van de kerk op een klein pleintje dat er speciaal voor is aangelegd.
Aan de kop van het plein kijkt een eeuwenoud rood geschilderd huis uit op het tafereel. In de deurpost staat Johannes Herder (68) te klussen. “Ik woon hier nog maar net, twee weekjes. Mooi niet?” Terwijl hij het meetlint langs de deurpost legt, wandelen twee stelletjes op leeftijd voorbij, met een opvallende zachte G. “Weet u misschien hoe wij bij het museum geraken?” Johannes wijst ze lachend de weg. Het is duidelijk dat de kersverse Hindelooper plezier heeft in het contact met toeristen. “Dit is aan de orde van de dag. Als wij voor elke vraag een euro krijgen, hebben we een mooie bijverdienste”, grapt hij. Johannes mag dan nog maar net in de stad wonen, hij voelt zich er al wel helemaal thuis. Maar hij weet nog niet álles over de stad en de fontein, daarvoor moet buurman Jan van der Goot (82) er maar even bij komen.
“ De keunstneres hat it sa bedoeld dat bern der moai mei boartsje kinne. ”
Buurmannen Johannes en Jan
Bij de fontein
Op het gras bij de fontein kletsen de twee alsof ze elkaar al jaren kennen. Misschien is dat typisch voor Hindeloopen, of zijn de mannen toevallig uit hetzelfde hout gesneden. Jan: “De drokte rint eins it hiele jier wol troch, hè? Winters, mei it kruiend iis op ’e Iselmar, dan is it hjir smoardrok. Dan komme se dêrfoar. Dan moat ik ek wol laitsje soms, want dan komme de dames op hege hakken. Ja, dat is net handich, hè. It kin dêr echt in dikke drekboel wêze.” De mannen grinniken om het beeld van de onhandige toeristen op de dijk.
Hier bij de fontein komen mensen het hele jaar door wel even. Het is daardoor een gezellig, maar toch rustig plekje. Johannes: “Doe’t dit hûs te keap kaam, fûn ik it direkt in bysûnder plak. In reden om foar dit hûs te gean, wie ek it útsicht. De fontein, de histoaryske gebouwen, it tsjerke. Ja, dat fûnen wy fuort geweldich. En doe trof it ek nochris dat wy sa’n leuke buorman hawwe!”, knipoogt hij naar Jan. “Mar sjoch, wy hawwe de gerdyntsjes wol sa dat minsken net delrinnend nei binnen sjen kinne.”
Wat vinden jullie van de fontein waar jullie zo mooi op uitkijken?
Johannes, meteen: “Ik fyn ’m prachtich. Echt ien fan de moaiere fan Fryslân.” Jan knikt instemmend. “Ik hear ek mar in bytsje minsken dy’t him net moai fine.” Johannes: “Der wie miskien in soad kommentaar op de fonteinen, mar dizze hat safolle bekyk. Hy hat gjin rare, felle kleuren of sa. Sa as dy yn Drylts, dy hat hiel felle kleuren. Ja, dêr moatst wol fan hâlde, hè.” Het mooist aan de fontein vinden de mannen niet eens hoe het eruitziet, dat metersgrote houten gewei, met in het midden een sober boompje met paradijsvogels. Ze genieten het meest van de anderen die ervan genieten. Jan: “De keunstneres hie der ek mei bedoeld dat de bern dermei boartsje kinne. Der binne no gjin bern, want de skoallen binne wer begûn, mar yn ’e fakânsjes kin it hjir sa drok wêze.” Johannes, lachend: “Ja, even mei de fuotsjes yn it wetter. Moai is dat.” Jan: “Ja, en it lytse spul yn ’e bleate kont, hè! Hup, even ôfkuolje.”
De balstiennen
Het is duidelijk dat Johannes veel plezier heeft in het leren kennen van de geschiedenis van Hindeloopen. Hij wijst met zijn duim naar de kleine keitjes die voor zijn huis liggen en het oude pad vormen. “Sjochst hjir oeral yn de strjitten fan dy balstiennen lizzen, hè? No en as je hjir sa dwaande binne, sa wat bûten omskarrelje, dan ha je altyd wol wat oanspraak, benammen mei de Hylpers. En der wie dus in Hylper dy’t my fertelle koe wat it ferhaal fan de balstiennen is. Froeger brûkten se dizze balstiennen as ballêst yn de skippen, want dy lizze dan steviger yn ’e see. En sa binne de strjitten hjir dus ûntstien.”
Hoe is het hier veranderd, sinds de fontein er is?
Terwijl achter de mannen een nieuwe stoet mensen met de fiets in de hand langs wandelt, denkt Jan even na. Voordat de fontein hier kwam, was er gewoon een grasveld. Het was ook niet vanzelfsprekend dat de fontein op dit plekje kwam te staan. “Se hawwe wol wat muoite hân om in goed plak te finen”, legt Jan uit. “Se woenen fansels in plak ha mei wat útstrieling deromhinne, dus dan wie dit, mei de tsjerke op de achtergrûn, it beste. Wy binne as omwenners wol goed belutsen by de keuze en it ûntwerp. Dêr wie ek in lytse kommisje foar dy’t dêr in soad mei dwaande wie. En ik ha noch in petear hân mei de keunstneres. Sy hie sein fan: ‘Jimme moatte der alle dagen nei sjen, dus jimme hawwe ynfloed derop.’ En dat fûnen we hiel moai. It soe eins oarsom stean, hè. Se hie it krektoarsom tekene, mar se wie der net by doe’t it ynstallearre waard.”
Welke symboliek herkennen jullie in de fontein?
Jan: “Op himsels past it wol by ús. De beam mei de paradysfûgels is moai, dat siet ek yn ’e flagge fan Hylpen hè, de paradysfûgel. En it gewei, ja der wie hjir froeger in hiel grut wâld. Dat wie in plak dêr’t je trochhinne wâdzje koenen, ek foar de bisten. Letter is dat útgroeid ta in knap plakje no. Troch de seefeart is Hylpen echt grut wurden.” Johannes: “En it gewei hat te meitsjen mei de hinde hè, fan ‘Hindeloopen’. Der wienen hjir in hiel soart hindes yn de tiid dat hjir dus dat hout wie.” Daar weet Jan dan nog wel wat van: “Ik wit noch wol dat mei de útwreiding fan de jachthaven der in hiel soad âlde stammen omheechkamen ja, fan it âlde wâld.”
Johannes trekt de oude buurman aan de arm en wijst naar de gele klinkers die het kleine fonteinpleintje vormen. “Sis, ik ha my fertelle litten Jan, en ferbetterje my mar as ik it ferkeard ha, dat hjir froeger in pleats stie.” Dat kan Jan beämen: “Hjir stie in lyts pleatske ja. In keuterboer sis mar. Myn frou wist dat noch wol, sy hie dêr wol boarte mei de dochter fan ’e boer. Mar dat is lang lyn hear.” Johannes: “Krekt! En der leinen froeger by in bûthús altyd gieltsjes… Soe dat dan de link wêze nei dizze gieltsjes?” Jan: “No, dat soe samar kinne!”
Kader
De fontein in Hindeloopen heet Flora & Fauna en die naam is in één oogopslag terug te zien in het ontwerp. Een reusachtig houten gewei ligt op de grond, de uiteinden reiken de lucht in. Ze omringen een kale, bronzen boom waarin paradijsvogels allemaal een eigen plekje hebben gezocht en water spuwen uit hun snavels. Alsof ze met elkaar kletsen. Het water valt op de grond in het hart van de fontein, dat gevormd is door een pleintje van klinkers. De Chinese kunstenares Shen Yuan liet zich voor het ontwerp inspireren door het wapen van Hindeloopen, dat heel vroeger een levensboom bevatte. Het oude en het nieuwe wapen, dat een wandelende hinde toont, komen samen in deze serene fontein.
Bekijk ook
-
Alle stadsverhalen
Elke stad heeft een fontein. Maar achter elke fontein schuilt ook een verhaal. Niet alleen van de kunstenaar, maar vooral van de mensen die er dagelijks langs lopen, werken of even stilstaan.
-
Stadsgezichten
Iedere Friese stad heeft iets eigens. Wie de tijd neemt om haar te leren kennen en de verhalen eigen te maken, ontdekt de stad pas echt. De stad vol verhalen krijgt een gezicht. Een stadsgezicht.
-
De fonteinen
Mist, ijs, stoom, zeewater... Iedere stad een eigen verhaal. Bekijk de elf fonteinen zelf tijdens jouw Elfstedentocht. Prima mogelijk zonder ijs.
-
Wandelroutes
Een 11fountains wandelroute is een korte route die je in een middagje kunt doen, daarom kun je de stad rustig ontdekken. Dwaal tijdens je route eens af naar de highlights langs de routes.