De Vermaning
Appelscha
Mennonieten of Mennisten zijn de volgelingen van Menno Simons (1496–1561), die naast Luther, Calvijn en Zwingli (1525, CH) de enige Nederlandse kerkhervormer is. Menno Simons uit Witmarsum (Frl) was na 1536 vooral actief in Friesland, Groningen...
Mennonieten of Mennisten zijn de volgelingen van Menno Simons (1496–1561), die naast Luther, Calvijn en Zwingli (1525, CH) de enige Nederlandse kerkhervormer is. Menno Simons uit Witmarsum (Frl) was na 1536 vooral actief in Friesland, Groningen en Noord-Duitsland en werd de centrale figuur van de beweging ‘wederdopers’.
Wederdopers willen, in plaats van kinderen te dopen zoals dat bij de meeste christelijke kerken gebruikelijk is, de (volwassenen)doop op vrijwillige basis en wijzen bovendien het dragen van wapens af.
Doopsgezinden in Appelscha
De vervening in de eerste helft van de 19e eeuw bracht nieuwe inwoners naar Appelscha. Vanuit de wijde omgeving kwamen arbeidskrachten op het werk af, waaronder doopsgezinde gezinnen uit Opsterlandse dreven. De verveners F. van den Bosch, H.G. Stoker en W.A. van der Sluis en de huisarts J. Wouters waren daarvan ooit de “hoogst-aangeslagenen”: zij betaalden de meeste kerkbelasting.
Vermaning aan de Boslaan
De Doopsgezinden werden, net als bijvoorbeeld de Joden en de Katholieken, ‘gedoogd’. Ze waren er wel, maar ze mochten hun geloof niet zichtbaar uitoefenen. Deze schuilkerken zijn daarom een eind van de rooilijn van een straat of weg af gebouwd.
Dat veel Mennisten in deze tijd sterk gericht waren op een zuiver leven, blijkt uit de benaming die zij daarom hun kerkgebouwen gaven: “Vermaning”.
Al voor 1867 werkte een commissie aan de vorming van een doopsgezinde gemeente met een eigen kerkgebouw. Met instemming van de Friese Doopsgezinde Sociëteit en met financiële hulp van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit werd grond aangekocht van de Heeren Compagnons aan de wat achteraf gelegen Boslaan. Toen nog een slecht zandpad, dat van de Vaart liep naar de Drentseweg. De Vermaning werd op 7 november 1867 in gebruik genomen.
Na 1880 nam de bloei van de vervening aanzienlijk af. Veel verveners vertrokken uit Appelscha. Daaronder ook Doopsgezinden. De teruggang verliep zo drastisch dat in 1888 de vermaning in onbruik raakte. Het begin van het einde werd ingeluid. Op 4 april 1919 werden kerk en pastorie geveild in het Compagnonshotel. De kerk werd enkele jaren later afgebroken. De pastorie heeft nog enige jaren gediend als ontmoetingscentrum onder de naam ‘Totempaal’.
- Afstand tot jouw locatie:
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12
Westervelde - Appelscha | Stellingenpad: etappe 12(25.2 km)Westervelde -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland
Roadtrip Wereldreis door Het Andere Friesland(68.0 km)Elsloo
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
TV Toren de Fryske Marren (1972)
TV Toren de Fryske Marren (1972)Onderdeel van de top 13 'Jong Erfgoed' in Fryslân.
Tjerkgaast -
Voormalige directeurswoning vlasfabriek Mûnein
Voormalige directeurswoning vlasfabriek MûneinEen van de vele plekken in Hurdegaryp met een historisch verhaal
Hurdegaryp -
Paesens-Moddergat
Paesens-ModdergatPaesens-Moddergat, het zijn 2 dorpjes aan de Waddenkust die we in één adem noemen. Je kunt wadlopen vanaf de dijk bij Paesens-Moddergat.
Paesens Moddergat -
Armenhuis Noardburgum
Armenhuis NoardburgumHet is nu niet meer voor te stellen, maar eens woonden er honderdvijftig mensen in het armenhuis waar nu Scherjon's klompenmakerij en klompenmuseum gevestigd is. Dit armenhuis is al in 1843 gebouwd, door de armvoogden uit Burgum.
Noardburgum -
Leeuwarden - Grote Wielen | Laadpalen aan het water
Leeuwarden - Grote Wielen | Laadpalen aan het waterOpenbare laadpaal langs het water aan de steiger bij Hotel Restaurant de Grote Wielen in Leeuwarden.
Leeuwarden -
Peter Stuyvesant
Peter StuyvesantPeter Stuyvesant is naar alle waarschijnlijkheid in Peperga (gemeente Weststellingwerf) geboren. Deze Friese koloniale bestuurder wordt in de volksmon...
Wolvega -
Mardiek, Fochteler Verlaat met Sluiswachterswoning en de Compagnonslaan
Mardiek, Fochteler Verlaat met Sluiswachterswoning en de CompagnonslaanDe aanleg van het Fochtelooërverlaat en de geschiedenis van het huidige Singelfietspad.MardiekVerderop, voorbij dit sluisje, bij de straatnamenbordjes...
Fochteloo -
Voormalig klooster Weerd
Voormalig klooster WeerdOngeveer 1500 meter ten zuiden van het dorpje Morra ligt het terrein, waarop een klooster van vrouwen van de Praemonstratenser orde gestaan heeft. In 1569 plunderden de Watergeuzen dit klooster en staken het in brand.
Morra -
Het Korhoen van Anne Woudwijk
Het Korhoen van Anne WoudwijkFochteloo kreeg als laatste van de dertien dorpen in de gemeente een kunstwerk. Het is ook het laatste granieten kunstwerk dat Anne Woudwijk (Drachten...
Fochteloo -
Trekwei 6
Trekwei 6Een prachtige karakteristieke woning waar de palinghandelaar Jan Haagsma heeft gewoond. Jan nam de palinghandel van Rintje Jans Visser over. Wijk iets van de palingroute af om het gebouw te zien.
Workum