Sanatorium Beatrixoord
Appelscha
U staat hier voor de ingang van een complex waar de woon- en zorggemeenschap op antroposofische grondslag voor volwassenen met verstandelijke beperking OlmenEs én waar ook één van de gereatrische verzorgingshuizen van Zuid-Oost Zorg zijn gevestigd....
U staat hier voor de ingang van een complex waar de woon- en zorggemeenschap op antroposofische grondslag voor volwassenen met verstandelijke beperking OlmenEs én waar ook één van de gereatrische verzorgingshuizen van Zuid-Oost Zorg zijn gevestigd. Waar Zuid-Oost Zorg Appelscha nu haar gebouwen heeft, was vanaf 1922 het kuuroord voor longpatiënten gehuisvest: het Sanatorium Beatrixoord Appelscha voor de verzorging en heling van tuberculosepatiënten.
Tuberculose oftewel de zeer besmettelijke “tering” was de grootste gesel in het begin van de 20e eeuw. De tubercolosebacterie tast de longen aan en soms ook gewrichten.
Van 1910 tot 1922 stond het Fries Volkssanatorium in Joure. Maar daar bleek op den duur de lucht te vochtig en ook veroorzaakte de plaatselijke koffiebranderij teveel luchtverontreiniging. Verplaatsing was de marsorder. Appelscha had ruimte en schone boslucht. Bovendien lag Appelscha veel centraler voor Noord Nederland.
Kuren in Appelscha was zwaar en ongewis. De heling was in die tijd gebaseerd op jarenlange bedrust in de buitenlucht en met zonlicht. Een medicijn was er nog niet. Bij zonnig weer gingen de deuren open en reden de zusters met hun mondkapjes voor en met witte gesteven schorten de patiënten op hun spijltjesbedden de barakken uit. Zo konden ze in een lange rij de heilzame werking van boslucht en zonlicht ondergaan. Het regiem in Appelscha was streng. Artsen hadden niets met kwakzalverij. Naast lucht en zon was ook een strikte goede voeding van belang. Doordat het terrein zeer waakzaam toegankelijk was wegens het bemettingsgevaar, werd tijdens de WO-2 de instelling door de Duitse bezetter geen strobreed in de weg gelegd en was de voedselvoorziening zeer toereikend. Niet erg lang na WO-2 werd Streptomycine uitgevonden, een middel dat de bacil afdoende te lijf ging. Dat bood soelaas, het aantal patiënten nam daarmee snel af.
Voor het eigen onderzoek werd een apart laboratorium-gebouwtje neergezet met een transformatorhuisje voor elektriciteit, waardoor röntgenapparatuur kon worden geinstalleerd en andere medische handelingen konden plaatsvinden. Na de opheffing van het sanatorium, werd het gebouwtje naderhand ingericht als het enige TBC-museum ter wereld. Door gebrek aan vrijwilligers en subsidies, is ook dát verleden tijd. In 2017 werd het museum gesloten. Slechts het gebouwtje zëlf is bewaard gebleven als rijksmonument (514116).
- Afstand tot jouw locatie:
Routes in de buurt
-
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen
Historische wandel-/fietsroute RAAF-dorpen(65.0 km)Appelscha -
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland
Fietsroute uitkijktorens Zuidoost Friesland(100.0 km)Ravenswoud -
Appelscha - Wateren - Vledder | Stellingenpad: etappe 1
Appelscha - Wateren - Vledder | Stellingenpad: etappe 1(25.8 km)Appelscha
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
6. Stationsplein
6. StationspleinHet station van Harlingen wordt in gebruik genomen op 14 oktober 1863. De eerste spoorlijn door Friesland is heel belangrijk voor de ontsluiting van de haven van Harlingen en de aansluiting op het Europese treinnetwerk.
Harlingen -
Veenarbeiderswoning
VeenarbeiderswoningRond 1910-1914 werden er door de woningbouw-vereniging in Ravenswoud veel goedkope woningen gebouwd ten behoeve van de veenarbeiders die hun werk in d...
Ravenswoud -
Vogels
VogelsIn de Tjerk Hiddes de Vriesstraat staat het beeld ‘Vogels’ uit 1981. Verschillende stalen platen zijn met elkaar verbonden om het kunstwerk tot één geheel te krijgen.
Harlingen -
Houwinksreed
HouwinksreedHier waren vroeger hooilanden, die vaak te nat waren om te beweiden en ’s winters onder water stonden.
Sumar -
7. Havens en Zeekering
7. Havens en ZeekeringHarlingen is altijd een magneet geweest voor wie houdt van wind en water. Maar wie achter de dijk woont, houdt wél zijn voeten graag droog.
Harlingen -
2. Zoutsloot
2. ZoutslootDe buurt Zoutsloot wordt eind 16de eeuw aangelegd. De naam herinnert aan de zoutindustrie die eeuwenlang belangrijk is voor Harlingen.
Harlingen -
Voormalig varkensmarkt
Voormalig varkensmarktWolvega was vroeger bekend om zijn varkensmarkt die al in de tweede helft van de 19de eeuw werd gehouden. Sinds begin van de 20e eeuw was de markt op...
Wolvega -
Kiesrechtbijeenkomst bij Het Meer
Kiesrechtbijeenkomst bij Het MeerIn 1890 vond er een bijeenkomst plaats bij Het Meer in Heerenveen. De belangstelling was groot, er kwamen toen 15.000 mensen vanuit het land naar de bijeenkomst. Landarbeider Imke Klaver had Domela horen spreken. Maar was Domela die dag wel aanwezig?
Heerenveen -
Oranjewoud (Oranjewâld)
Oranjewoud (Oranjewâld)Statige landhuizen en stijlvolle lanen herinneren aan de tijd dat de Oranje Nassaus in dit dorp verbleven.
Oranjewoud -
Kruiwagen met turf
Kruiwagen met turfIn de kademuur van de Drachtstervaart is een kunstwerk te bezichtigen die doet herinneren aan vervlogen tijden. Kruiwagen met turf is een beeld van Ro...
Drachten