Alles wat er te zien en te doen is in Friesland
25 t/m 48 van 776 resultaten
-
Zwarte Haan: visvriendelijk malen
Zwarte Haan: visvriendelijk malenZwarte Haan: visvriendelijk malen
(beluister hier het audioverhaal)
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema. Dit gemaal kan tot 700 kubieke meter per minuut water vanuit de vaart in zee lozen. Als je hier even blijft staan, kun je zomaar het gemaal horen aanslaan, want die schakelt automatisch in.
Een geweldige uitvinding dus, een gemaal, maar er zit ook een nadeel aan. Gemalen zijn namelijk net als dijken en sluizen een grote hindernis voor trekvissen, omdat zij voor hun overleving tussen zoet en zout water moeten kunnen migreren. In 2015 is dit gemaal visvriendelijk gemaakt, door de pompen aan te passen en een vispassage met een lokstroompomp te maken.
Jammer genoeg is het niet te zien, maar in het voor- en najaar is het hier een drukte van belang op vissengebied. Trekvissen als spiering, trekkend driedoornig stekelbaarsje en paling maken dan gebruik van het vismigratiesysteem in het gemaal.
Instinct drijft volwassen palingen hier in de herfst naar het einde van de Kouwe Faart toe, omdat ze naar de zoute Waddenzee willen. Een waaier beschermt ze als ze met het uitstromende water mee de zee in worden gepompt. Eenmaal in zee zit hun reis er nog lang niet op. Ze leggen maar liefst 5000 kilometer af naar hun geboortegrond, de Sargassozee bij Mexico, om te paaien.
De jonge palingen die daar worden geboren, glasaaltjes genoemd omdat ze doorzichtig zijn, drijven vervolgens op de golfstromen mee naar Europa. Zo komen ze in de lente onder andere hier achter de dijk terecht. En dan is het hun beurt om dit gemaal te trotseren, nu landinwaarts. Een lokstroom van zoet water helpt hen door een buis onder de dijk door, waar ze hier in de bak onder je voeten terecht komen. Maximaal twee uur later gaat hier onder water een schuif open. En zo begint de kringloop van het leven opnieuw.
Ingesproken door:
Theun Mosk werkt inmiddels 20 jaar als ontwerper in theater, zowel voor dans, opera, toneel, performance, mime en muziektheater. Daarnaast maakt hij installaties in de openbare ruimte en ontwerpt hij landschapswerken.In 2008 kwam Theun in aanraking met Joop Mulder toen hij samen met Robert Wilson en Boukje Schwiegman ‘Walking’ ontwierp tijdens Oerol. “Joop is voor mij een van de belangrijkste inspiratiebronnen. Een klein duwtje of idee kon uitmonden in een zee van gedachten en inspiratie. Hij was een diesel, met een enorme drive en noodzaak, dat maak je zelden mee. Mensen als Joop zijn nodig om de grenzen te verleggen en nieuw horizonnen te creeëren. Zij doen een leven en samenleven enorm verrijken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Je zag de typisch blauwe kleur waarschijnlijk al van verre: het dak van het zeegemaal dat hier sinds 1973 staat en genoemd is naar waterschapsvoorzitter Henk Miedema.
St. Jacobiparochie -
Visstek Snitsermar
Visstek Snitsermar
Snitsermar , gezellige terrasjes en skûtsjesilen is wat de meeste mensen zich bij de Friese Meren voorstellen. Maar er is meer. Het Snitsermar is ook een rijk en interessant natuurgebied, van internationaal belang voor veel watervogels.
Offingawier -
Nieuwe Noordergemaal
Nieuwe Noordergemaal
Bij het natuurgebied de Petgatten, in De Veenhoop staat hier het nieuw Noordergemaal. Het gemaal uit 1973 verouderde en moest daarom worden vervangen. Het nieuwe gemaal heeft iets bijzonders, het is namelijk gebaseerd op een Friese kapschuur.
Veenhoop -
Theaterkerk Mammemahuis
Theaterkerk Mammemahuis
Het theater is vernoemd naar de Mammema State, dat ooit tegenover de kerk stond en waar jonker Sikke van Dekema, woonachtig was. Het kerkje van Jellum...
Jellum -
Poldermolen de Marsumer Molen
Poldermolen de Marsumer Molen
De molen werd in 1903 gebouwd door molenmaker J.H. Westra uit Franeker voor de bemaling van de voormalige Marssummerpolder. Jaarlijks tussen 1 mei en 1 oktober is de eerste zolder van deze molen beschikbaar als bijzonder sfeervolle trouwlocatie.
Marsum -
Canadameer (Aekingameer)
Canadameer (Aekingameer)
Het Canadameer, ook wel het Aekingameer genaamd, is een voormalig zandzuiggat, waar in de zomer veel wordt gerecreëerd. Door de zandafgravingen is het meer best diep!
Elsloo -
Ir. D.F. Woudagemaal
Ir. D.F. Woudagemaal
UNESCO Werelderfgoed Woudagemaal, Magistrale beleving van stoom, architectuur en water. Het Woudagemaal in Lemmer is het grootste nog functionerende stoomgemaal ter wereld.
Lemmer -
Neushoorn
Neushoorn
Neushoorn is een magische plek in het hart van Leeuwarden. Niet alleen voor een bruisende muziek-, dans- en filmcultuur, ook voor het ontwikkelen van talent.
Leeuwarden -
Klokkenstoel Goïngarijp
Klokkenstoel Goïngarijp
Bij de kerk van Goïngarijp uit 1770 staat ook een klokkenstoel in diezelfde tijd gebouwd of vernieuwd met een klok van G. van Wou uit 1527 met een diameter van 126 cm. De kerk heeft onder andere zes gebrandschilderde glazen door Ype Staak.
Goïngarijp -
Het Nationaal Modelspoor Museum
Het Nationaal Modelspoor Museum
Wie vindt die kleine treintjes nou niet leuk? Geniet van de grootste collectie modeltreinen van Europa in het bruisende Sneek.
Sneek -
Strandheem: strand en spelen!
Strandheem: strand en spelen!
Lekker zwemmen en genieten bij Strandheem.
Opende -
Zeilendeschepen.nl - zeilvakanties voor groepen en individuelen
Zeilendeschepen.nl - zeilvakanties voor groepen en individuelen
Zeilen met familie of een groep. Stap aan boord voor een bijzondere actieve vakantie in eigen land. Zeilen op een traditioneel zeilschip is heerlijke manier van vakantie vieren. Geniet van de natuur en de mooie havens die bezocht worden.
Leeuwarden -
Antoniuskerk Surhuizum
Antoniuskerk Surhuizum
De toren van Surhuizum is een bijzondere. Niet alleen omdat de toren geheel uit steen bestaat, maar ook omdat de toren net niet tegen de kerk aan staat. Ontdek de Friese sage over hoe er ruimte tussen kerk en toren is ontstaan.
Surhuizum -
Bunkers Terschelling
Bunkers Terschelling
Decennialang is de ‘Tigerstelling’ uit de Tweede Wereldoorlog met haar verborgen verhalen vrijwel onzichtbaar gebleven. Het voormalige kantinegebouw is nu omgetoverd tot een boeiende expositie- en ontvangstruimte.
West-Terschelling -
Fonteinkerk Oudemirdum
Fonteinkerk Oudemirdum
In het gezellige brinkdorpje Oudemirdum staat de hervormde kerk 'De Fontein'. De kerk van 1790 is gebouwd op de fundamenten van een tufstenen kerk uit de 13e eeuw. In 1926 werd aan de noordzijde een tweede beuk aangebouwd.
Oudemirdum -
Theaterrestaurant De Hofleverancier
Theaterrestaurant De Hofleverancier
In het monumentale pand van de beroemde antiquair Beeling, beleef je geweldige voorstellingen in combi met heerlijke diners. Een unieke plek met originele producties. Al vanaf 8 gasten kan met hier een dinervoorstelling beleven! Dat vind je nergens.
Leeuwarden -
Sint Gertrudiskerk Peins
Sint Gertrudiskerk Peins
Het terpdorpje heeft een 14e eeuwse kerk die deels is opgebouwd uit tufsteen. De kerk heeft een laag torentje dat later is gebouwd omdat de oude toren dreigde in te storten.
Peins -
Korenmolen De Kaai
Korenmolen De Kaai
Korenmolen De Kaai in Sloten maalt al sinds 1775 het koren tot meel en is de opvolger van een eerdere molen die op deze plaats stond.
Sloten FR -
Waddeninzicht botenverhuur
Waddeninzicht botenverhuur
Droogvallen op het Wad of heerlijk zeilen op het Lauwersmeer!
Anjum -
Visstek Kleine Wielen
Visstek Kleine Wielen
De wateren in en om Leeuwarden staan bekend om de goede karpervangsten. Niet alleen in de stadswateren in Leeuwarden, maar ook in de polders en kanalen rondom de stad en richting Dokkum kunnen mooie vangsten geboekt worden.
Leeuwarden -
Korenmolen 'De Volharding'
Korenmolen 'De Volharding'
Yme Kuiper kocht ooit in 1862 korenmolen 'De Volharding'. Verder was deze molen ooit een logeerplek van Domela.
Heerenveen -
Tryater
Tryater
Tryater is het meest veelzijdige theatergezelschap van Friesland én het oudste gezelschap van Nederland. We brengen eigenzinnig en eigentijds theater voor jong en oud naar theaterzalen, dorpshuizen, gymzalen, scholen, huiskamers en bijzondere locaties.
Leeuwarden -
Westhoek: verzilting
Westhoek: verziltingWesthoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
Walburga Tsjerke Drogeham
Walburga Tsjerke Drogeham
Geen terp maar een geest of gaast (een hoge zandrug) laat deze kerk boven het dorpssilhouet uitstijgen. De van oorsprong middeleeuwse kerk raakte in d...
Drogeham
