Korenmolen 't Lam
Woudsend
Mole 't Lam is de oudste korenmolen van Friesland en staat in Woudsend, waar de molenaar en zijn vrouw koren en graan ambachtelijk malen tot meelproducten en diverse broodmixen.
Mole 't Lam is de oudste korenmolen van Friesland en staat in Woudsend, waar de molenaar en zijn vrouw koren en graan ambachtelijk malen tot meelproducten en diverse broodmixen. Molen 't Lam is maalvaardig voor het malen van graan en pellen van gerst. Ons assortiment is verkrijgbaar in onze winkel bij de molen.
Met onze achttiende eeuwse molen malen we biologisch graan uit de regio. Hiervan maken we vele soorten meel, bakmixen, vlokken, muesli's, enz. Het meel wordt verkocht aan bakkerijen, horeca en groothandels. De molen is op zaterdag te bezichtigen, en daarbuiten op afspraak of als de deur open staat. De winkel is geopend op woensdag van 13.00 uur tot 17.00 uur en op donderdag, vrijdag en zaterdag van 10.00 uur tot 17.00 uur.
Geschiedenis
Het eerste begin van de molen is onduidelijk. Op een goederenlijst uit 1580 wordt melding gemaakt van een “wijndtmolen”. Deze “Staat van Goederen” werd opgemaakt bij de beeindiging van het Carmelietenklooster in Woudsend, een orde van Carmelieten die sinds 1337 was gevestigd in Woudsend.
De huidige molen is in de tweede helft van de 17e eeuw gebouwd ter vervanging van een standerdmolen. Van de vroegste geschiedenis van de huidige molen is ook niet veel bekend. In een advertentie in de Leeuwarder Courant van 10 juni 1840 wordt melding gemaakt van de verkoop van “Een welbeklantenen aanmerkelijk vertimmerden en veel verbeterden rogge-, tarwe-, pel- en mosterdmolen met molenhiem en jachthuis”. Een unieke combinatie!
In de 17e eeuw werden veel schepen in Woudsend bevoorraad voor verre reizen over zee. Gort was het voedsel bij uitstek om mee te nemen aan boord. Ongetwijfeld zal Mole ‘t Lam bij deze bevoorrading een voorname rol hebben gespeeld. Diezelfde schepen namen op hun terugreis van de Oostzee landen naast hout en graan ook mosterdzaad mee om te verwerken op de molen tot mosterd.
Tijdens de Coronacrisis is de molen niet open voor bezoekers. Regelmatig zal de molen draaien.
- Afstand tot jouw locatie:
Routes in de buurt
Bekijk alles-
Ontdek Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân
Ontdek Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân(55.2 km)Woudsend -
Grien Blau Zuidwest Friesland | Duurzame vaarroute
Grien Blau Zuidwest Friesland | Duurzame vaarroute(40.0 km)Heeg
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Koehool: de dijk
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen
Koehool: de dijk
(beluister hier het audioverhaal)
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger. Zo kun je aan het wegenpatroon zien dat de dijk hier ooit een bocht maakte.
De dijk was ook veel lager. Tot in de twintigste eeuw konden de Koehoolsters waarschijnlijk vanuit hun huizen de zee zien, over een anderhalve meter hoog dijkje. In de jaren dertig werd de dijk ongeveer vijfenhalve meter hoog en in de jaren zeventig kwam hier nog minstens twee meter bij. De komende jaren wordt de dijk versterkt.De dijk en de zee bepaalden eeuwenlang het leven in Koehool. Bijna alle inwoners visten in het voorjaar en zomer met fuiken op haring, schar, bot en paling. Met z'n allen sleepten ze de vissersbootjes in het voorjaar over de dijk.
Met de komst van de Afsluitdijk in 1932 was het in één klap afgelopen met de haringvisserij. De zeestromen waren door de afsluiting van de Zuiderzee drastisch veranderd, waardoor ook die dijkverhoging hier nodig was. Een flink deel van de oude (vissers)huisjes en zwartgeteerde schuurtjes sneuvelden in 1970, toen de dijk niet alleen hoger maar ook breder werd. Alleen het beeld De Waadfisker en de recreatiewoningen die op vissershuizen zijn geïnspireerd herinneren nu nog aan de visserij.
De kustbewoners waren ook op een andere manier verbonden met het water. Zwemmen kon je hier namelijk lange tijd ook, bij hoog water dan, net als op andere plaatsen aan de dijk. In de jaren dertig waren hier zelfs badhokjes in het café om je te verkleden.
Ingesproken door:
Scenograaf en theatermaker Sofie Doeland ontwikkelt ook installatiekunst. In 2019 maakte ze een kunstwerk voor Moving Landscapes, een samenwerking tussen Oerol en Sence of Place. Een reizende expositie bestaande uit zes landschapswerken die het perspectief van de toeschouwer manipuleren, raken en sturen.Sofie begeeft zich graag in een monumentaal of ongewoon landschap, het liefst ergens buiten op een heuvel in weer en wind. Op die manier is ze met Joop Mulder in aanraking gekomen. “Ik heb hem leren kennen als een trouwe, lieve en krachtige man. Nuchter en vastberaden. Erg behulpzaam en vol vertrouwen. Hij stond echt pal achter de kunstenaars waarmee hij werkte. Het raakt me nog steeds dat hij er niet meer is.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger.
Tzummarum -
Nieuwe Noordergemaal
Nieuwe NoordergemaalBij het natuurgebied de Petgatten, in De Veenhoop staat hier het nieuw Noordergemaal. Het gemaal uit 1973 verouderde en moest daarom worden vervangen. Het nieuwe gemaal heeft iets bijzonders, het is namelijk gebaseerd op een Friese kapschuur.
Veenhoop -
Poldermolen de Marsumer Molen
Poldermolen de Marsumer MolenDe molen werd in 1903 gebouwd door molenmaker J.H. Westra uit Franeker voor de bemaling van de voormalige Marssummerpolder. Jaarlijks tussen 1 mei en 1 oktober is de eerste zolder van deze molen beschikbaar als bijzonder sfeervolle trouwlocatie.
Marsum -
Firdgum: terpen en zoden
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp?
Firdgum -
Okkingastate
OkkingastateEen 200 jaar oude boerderij aan de terpen bij Wijnaldum. Met oog voor het landschap hebben we deze boerderij omgebouwd tot een modern biologisch melkveebedrijf met 75 koeien.
Wijnaldum -
Het Tripgemaal
Het TripgemaalHet Tripgemaal is ingericht door Thom Mercuur (1940-2016) stichter van Museum Belvedère. Het gemaal is opgedragen aan kunst, veenarbeiders en Domela.
Gersloot -
Stoeterij Het Swarte Paert
Stoeterij Het Swarte PaertStoeterij Het Swarte Paert – Uniek als het Friese paard zelf
Hemrik -
Roosje Oud Hindelooper kunst anno 1894
Roosje Oud Hindelooper kunst anno 1894Roosje Oud Hindelooper Kunst anno 1894. Meer dan 125 jaar echte ambacht. Gespecialiseerd in de traditionele oude Hindelooper kunst. Hand en op maat gemaakte meubelen in eigen meubelmakerij.
Hindeloopen -
Camping Vergezicht
Camping VergezichtWij wonen aan het water en voor mensen die van vissen, rust en ruimte houden is het een prachtige fijne plek. Kom genieten in onze caravan of chalet. Ook dagtocht naar wadden eilanden, of een bezoek aan een van de 11 steden.
Wanswert