De Nôtmûne Koartwâld
Surhuisterveen
Deze molen is gebouwd in 1864 en heeft met een zware storm in 1946 zijn wiekenkruis verloren. In 1990 nam de plaatselijke molenstichting het initiatief om de molen weer maalvaardig te maken en in 1995 werd deze molen weer in gebruik genomen.
De molen is elke zaterdagochtend in bedrijf en er wordt meel verkocht. Ook staat in het hok naast de molen nog een unieke eencilinder bronsmotor die nog zeer regelmatig gebruikt wordt om een maalstoel aan te drijven.
- Elke maandag gesloten
- Elke dinsdag gesloten
- Elke woensdag gesloten
- Elke donderdag gesloten
- Elke vrijdag gesloten
- Elke zaterdag 09.00 - 12.00 uur
- Elke zondag gesloten
- Afstand tot jouw locatie:
Hier vind je De Nôtmûne Koartwâld
Koartwâld 69231 HZ Surhuisterveen Plan je route
vanaf jouw locatie
Routes in de buurt
Bekijk alles-
Fietsroute Smaak fan 'e Wâlden Eastermar - Surhuisterveen
Fietsroute Smaak fan 'e Wâlden Eastermar - Surhuisterveen(35.8 km)Eastermar -
Surhuizum – Rottevalle | Streekpad Noardlike Fryske Wâlden: etappe 7
Surhuizum – Rottevalle | Streekpad Noardlike Fryske Wâlden: etappe 7(13.9 km)Surhuizum
Vergelijkbare plaatsen
Bekijk alles-
Museum Sloten
Museum SlotenDirect boekbaar
Midden in Sloten - echt een betoverend museum: ervaar de rijke geschiedenis van de stad en beleef de magische wereld van de toverlantaarns.
Sloten FR -
Museum 'de Sûkerei' Damwâld
Museum 'de Sûkerei' DamwâldIn openluchtmuseum De Sûkerei staat het wonen en werken rond 1900 centraal. Een cichoreidrogerij, drie woudhuisjes en een poldermolen zijn te bezoeken. Na een rondleiding schenken we graag een kopje (cichorei) koffie met een "sukereike" (koekje). Welkom!
Damwald -
Cultuurhistorisch Museum Sorgdrager
Cultuurhistorisch Museum SorgdragerIn het Cultuurhistorisch Museum komen de cultuur, historie en gebruiken van Ameland op heel bijzondere wijze bij elkaar. Wie het Sorgdrager museum bezoekt, wandelt door de tijd en beleeft de Amelander geschiedenis.
Hollum -
Eerste Friese Schaatsmuseum
Eerste Friese SchaatsmuseumDirect boekbaar
Het Eerste Friese Schaatsmuseum is te vinden in Hindeloopen, een pittoresk stadje gelegen in de Zuidwesthoek van Friesland, direct aan het IJsselmeer. In april 1983 opende elfstedenwinnaar Jeen van den Berg het museum.
Hindeloopen -
Aldtsjerkstermûne
AldtsjerkstermûneDe molen die in 1864 is opgericht door een groep boeren uit de buurt is van het type Grondzeiler. Door de gedrongen bouw scheren de draaiende wieken o...
Aldtsjerk -
Westhoek: verzilting
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen
Westhoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
Koehool: de dijk
Je kunt de inhoud niet bekijken omdat je nog geen cookies hebt geaccepteerd. Klik op de knop hieronder om de cookies alsnog te accepteren.
Cookies handmatig instellen
Koehool: de dijk
(beluister hier het audioverhaal)
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger. Zo kun je aan het wegenpatroon zien dat de dijk hier ooit een bocht maakte.
De dijk was ook veel lager. Tot in de twintigste eeuw konden de Koehoolsters waarschijnlijk vanuit hun huizen de zee zien, over een anderhalve meter hoog dijkje. In de jaren dertig werd de dijk ongeveer vijfenhalve meter hoog en in de jaren zeventig kwam hier nog minstens twee meter bij. De komende jaren wordt de dijk versterkt.De dijk en de zee bepaalden eeuwenlang het leven in Koehool. Bijna alle inwoners visten in het voorjaar en zomer met fuiken op haring, schar, bot en paling. Met z'n allen sleepten ze de vissersbootjes in het voorjaar over de dijk.
Met de komst van de Afsluitdijk in 1932 was het in één klap afgelopen met de haringvisserij. De zeestromen waren door de afsluiting van de Zuiderzee drastisch veranderd, waardoor ook die dijkverhoging hier nodig was. Een flink deel van de oude (vissers)huisjes en zwartgeteerde schuurtjes sneuvelden in 1970, toen de dijk niet alleen hoger maar ook breder werd. Alleen het beeld De Waadfisker en de recreatiewoningen die op vissershuizen zijn geïnspireerd herinneren nu nog aan de visserij.
De kustbewoners waren ook op een andere manier verbonden met het water. Zwemmen kon je hier namelijk lange tijd ook, bij hoog water dan, net als op andere plaatsen aan de dijk. In de jaren dertig waren hier zelfs badhokjes in het café om je te verkleden.
Ingesproken door:
Scenograaf en theatermaker Sofie Doeland ontwikkelt ook installatiekunst. In 2019 maakte ze een kunstwerk voor Moving Landscapes, een samenwerking tussen Oerol en Sence of Place. Een reizende expositie bestaande uit zes landschapswerken die het perspectief van de toeschouwer manipuleren, raken en sturen.Sofie begeeft zich graag in een monumentaal of ongewoon landschap, het liefst ergens buiten op een heuvel in weer en wind. Op die manier is ze met Joop Mulder in aanraking gekomen. “Ik heb hem leren kennen als een trouwe, lieve en krachtige man. Nuchter en vastberaden. Erg behulpzaam en vol vertrouwen. Hij stond echt pal achter de kunstenaars waarmee hij werkte. Het raakt me nog steeds dat hij er niet meer is.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Wat een dijk! Het is een flinke klim, maar bij helder weer kun je de waddeneilanden zien liggen. Niet alleen de hoogte van de dijk imponeert, maar ook de strakke en rechte vorm. Vroeger was die veel grilliger.
Tzummarum -
Museum Dokkum
Museum DokkumMidden in het historische centrum van Dokkum ligt het Admiraliteitshuis. Het museum Dokkum bevindt zich in dit pand dat bestaat uit een aantal historische panden, waaronder het zeventiende eeuwse gebouw van de Admiraliteit van Friesland en Groningen.
Dokkum -
Jopie Huisman Museum
Jopie Huisman MuseumHet Jopie Huisman Museum is gewijd aan het werk en het leven van de Friese autodidacte meesterschilder Jopie Huisman. De Stichting Jopie Huisman Museum werd in 1986 opgericht, met als doel het exposeren van het werk en het uitdragen van de filosofie ..
Workum -
Sudergemaal
SudergemaalHet Sudergemaal is een poldergemaal dat aan de Turfroute ligt. In 1924 werd het Sudergemaal gebouwd, als een van de eerste elektrische gemalen in Friesland. Het is nu onderdeel van Openluchtmuseum It Damshûs
Nij Beets