Alles wat er te zien en te doen is in Friesland
697 t/m 720 van 815 resultaten
-
Firdgum: terpen en zoden
Firdgum: terpen en zoden
(beluister hier het audioverhaal)
Stel je het jaar 700 voor. De dijk die je in de verte ziet, bestaat nog niet. Twee keer per etmaal stroomt de zee via geulen en prielen het land in. En tijdens de herfst en winter komt het water soms gevaarlijk dichtbij. Een ramp? Dat valt meestal mee, want de mensen wonen op heuveltjes die ze in de loop van de eeuwen hebben gemaakt: terpen. Het is de oudste manier om droge voeten te houden.
Dit dorp Firdgum bestond ook uit een aantal terpen, die op de hoger gelegen kwelderwallen waren aangelegd. Bij de kerktoren kun je goed zien dat er later afgravingen zijn geweest: de vruchtbare terpaarde werd in de negentiende eeuw duur verkocht.
De mensen die hier woonden leefden mét de zee. Die zee was wel een voortdurende bedreiging, maar het eindeloze komen en gaan van zout water bood ook kansen. Zo zorgde de zee voor vruchtbare landbouwgrond en een natuurlijk ophoging van het landschap rondom de terp, doordat er steeds laagjes slib achtergebleven als het water zich terugtrok.
Zulke laagjes slib kun je ook duidelijk zien in het door archeologen en vrijwilligers gereconstrueerde zodenhuis van terpbewoners, waarvoor zoden uit buitendijks land zijn gestoken. De zoden die terpbewoners voor hun gebouwen gebruikten waren sterk en compact, en bovendien voorhanden in de boomloze kuststreek. En, niet onbelangrijk: de zodenhuizen deden vermoedelijk in comfort niet onder voor houten huizen.
Dijken, in de verte te zien, zorgden er vanaf de elfde eeuw dat de zee definitief wegbleef. Lekker veilig. Maar de druk van de zee op het land neemt toe door de hoge dijken, en het land hoogt zich niet meer vanzelf op. Een dijkdoorbraak zal daarbij gigantische impact hebben. Misschien kunnen nog wat van onze voorouders leren, zeker met het oog op duurzaamheid en klimaatverandering.
Ingesproken door:
Jan Ketelaar werkt in woord en beeld. Zo schrijft hij teksten en gedichten, maar maakt ook sculpturen in zijn loods in Drachten. Ter gelegenheid van de 400-jarige betrekkingen tussen New York en Nederland organiseerde Joop in 2009 het New Island festival. Jan benaderde hem omdat hij vond dat zijn beeld "De staat van Nederland" daarheen moest. “Toen zei hij "goed plan, dat gaan we regelen" en sindsdien is er een samenwerking ontstaan. We waren vrienden zonder dat uit te spreken. Zonder Joop hadden de beelden niet in Holwerd gestaan.
Joop was een stille kracht en stimulator, hij hield worsten voor waar ik hard achteraan rende.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
vanaf jouw locatie
-
-
Andere Museum van Oldtimer tot Kant
Andere Museum van Oldtimer tot Kant
vanaf jouw locatie
-
Gertrudiskerk Achlum
Gertrudiskerk Achlum
vanaf jouw locatie
-
Filmhuis Stiens
Filmhuis Stiens
vanaf jouw locatie
-
JFT Watersport
JFT Watersport
vanaf jouw locatie
-
Sint Vituskerk Feinsum
Sint Vituskerk Feinsum
vanaf jouw locatie
-
Sint-Pauluskerk Aldtsjerk
Sint-Pauluskerk Aldtsjerk
vanaf jouw locatie
-
Zwembad De Rolpeal
Zwembad De Rolpeal
vanaf jouw locatie
-
De Haan Watersport
De Haan Watersport
vanaf jouw locatie
-
Camping De Finne
Camping De Finne
vanaf jouw locatie
-
Museum Tusken de Marren
Museum Tusken de Marren
vanaf jouw locatie
-
Schoolplatenmuseum Deinum
Schoolplatenmuseum Deinum
vanaf jouw locatie
-
Rederij Vooruit
Rederij Vooruit
vanaf jouw locatie
-
Poldermolen Terpzigt
Poldermolen Terpzigt
vanaf jouw locatie
-
Kerk Hichtum
Kerk Hichtum
vanaf jouw locatie
-
Protestantse Kerk It Heidenskip
Protestantse Kerk It Heidenskip
vanaf jouw locatie
-
Dorpskerk Zurich
Dorpskerk Zurich
vanaf jouw locatie
-
Hervormde Kerk Gaast
Hervormde Kerk Gaast
vanaf jouw locatie
-
Ottenhome Heeg
Ottenhome Heeg
vanaf jouw locatie
-
Victoriuskerk Pingjum
Victoriuskerk Pingjum
vanaf jouw locatie
-
Kitesurfspot Hindeloopen
Kitesurfspot Hindeloopen
vanaf jouw locatie
-
Mariakerk Boer
Mariakerk Boer
vanaf jouw locatie
-
Langweerder Sloep
Langweerder Sloep
Tip
vanaf jouw locatie
-
Polboten by Sailingcenter
Polboten by Sailingcenter
vanaf jouw locatie
